Surja Et-Teube (Surah 9 – Pendimi, Dispensimi) krijon diskutim pasi diskuton xhihadin ose përpjekjen. Ajetet japin udhëzime për betejë fizike, kështu që ka interpretime të ndryshme nga studiues të ndryshëm. Ajetet nga sureja Et-Teube që diskutojnë këtë janë:

Dilni në luftë, qofshi të shëndoshë ose të sëmurë dhe luftoni me pasurinë e jetën tuaj në rrugën e Allahut! Kjo është më mirë për ju, veç sikur ta dinit!

Po të ishte përfitimi afër dhe rruga jo aq e gjatë, ata do të vinin pas teje. Por iu duk rrugë e largët. Dhe ata do të betohen në Allahun: “Sikur të kishim mundur, me siguri do të dilnim bashkë me ju;” dhe kështu ata e shkatërrojnë vetveten; Allahu e di se ata janë gënjeshtarë. (Surah At-Tawbah 9:41-42)

Qortimi në Et-Teube 42 vjen sepse nëse udhëtimi për në betejë do të ishte i lehtë, ata do ta kishin ndjekur, por ata që janë të gatshëm të ‘përpiqen’ zhduken kur ishte e vështirë. Ajetet pasuese regjistrojnë justifikimet dhe diskutimin e këtyre pasuesve gjysmë zemre. Surja Et-Teube pastaj jep këtë përkujtues

Thuaj: “Çfarë prisni për ne, përveçse njërës prej dy të mirave (fitores ose martirizimit)? Ndërsa ne po presim që Allahu t’ju godasë me dënim nga ana e Tij ose me duart tona. Pra, pritni se edhe ne me ju do të presim”. (Surah At-Tawbah 9:52)

Paralajmërimi vjen sepse normalisht ka dy rezultate të mundshme: Vdekja (Martirizimi) ose fitorja. Por çka nëse lufta është aq e madhe sa të vijnë të DY rezultatet – edhe martirizimi, edhe fitorja. Kjo ishte beteja me të cilën u përball Profeti Isa al Masih PBUH në udhëtimin e tij të gjatë për në Jerusalem – me mbërritjen e tij atje të caktuar nga gjysmëhëna ose hëna hilale për të përmbushur profecitë e dhëna qindra vjet më parë nga profetët e Zaburit.

Hyrja në Jerusalem

Surja Al-Isra (Surah 17 – Udhëtimi i Natës) është e njohur pasi përshkruan udhëtimin e natës të Profetit Muhamed a.s., ku ai erdhi i vetëm nga Meka natën i hipur në një Burak fluturues duke hyrë në Jerusalem. Surja el-Isra tregon:

I lavdëruar qoftë Ai që e mbarti robin e Tij (Muhamedin) natën nga Xhamia e Shenjtë (në Mekë) në Xhaminë e Largët (të Jerusalemit), rrethinën e së cilës e kemi bekuar, për t’i treguar atij disa nga mrekullitë Tona.¹ Ai, me të vërtetë, dëgjon çdo gjë dhe sheh çdo gjë. (Surah Al-Isra 17:1)

Isa el Masih PBUH po shkonte në të njëjtin vend si Udhëtimi i Natës. Por Isa al Masih kishte një qëllim tjetër. Në vend që t’i tregonin Shenjat, Isa al Masih hyri në Jerusalem të demonstronte Shenjat. Kështu ai vinte publikisht ditën në vend të natës dhe hipite në një gomar në vend të një Buraku. Ndonëse mund të mos mendojmë se aq mbresëlënëse sa ardhja me një Burak me krahë, mbërritja e tij në Jerusalem në tempull atë ditë me një gomar ishte një shenjë e qartë për njerëzit. Ne shpjegojmë se si.

Profeti Isa el Masih (a.s.) kishte zbuluar misionin e tij duke e ringjallur Llazarin  dhe tani ai ishte në udhëtimin e tij për në Jerusalem (Al Kuds). Mënyra se si ai do të mbërrinte ishte profetizuar qindra vjet më parë. Inxhili shpjegon:

Të nesërmen, një turmë e madhe që kishte ardhur në festë, kur dëgjoi se Jezusi po vinte në Jeruzalem, mori degë palmash dhe i doli para, duke thirrur: 

“Hosana!

Bekuar ai që vjen në emër të Zotit,

mbreti i Izraelit!.”

Dhe Jezusi gjeti një kërriç dhe hipi në të, siç është shkruar:

“Mos druaj, o bijë e Sionit;
ja, mbreti yt po vjen duke
kalëruar mbi një kërriç gomareje!.”

Dishepujt e tij nuk i kuptuan për momentin këto gjëra, po, kur Jezusi ishte përlëvduar, atëherë u kujtuan se këto gjëra ishin shkruar për të, dhe që i kishin bërë këto gjëra për të.

Kështu turma, që ishte me të kur ai e kishte thirrur jashtë Llazarin nga varri dhe e kishte ringjallur prej së vdekuri, jepte dëshmi për të. Prandaj turma i doli përpara, sepse kishte dëgjuar se ai kishte bërë këtë shenjë. Atëherë farisenjtë thanë midis tyre: “A e shihni se s’po bëni asgjë; ja, bota shkon pas tij.” (Gjoni 12:12-19)

Hyrja e Isa el Masih – sipas Daudit

Duke filluar me Davudin (PBUH), mbretërit e lashtë hebrenj hipnin çdo vit në kalin e tyre mbretëror dhe drejtonin një procesion njerëzish në Jerusalem. Isa al Masih e riktheu këtë traditë kur hyri në Jerusalem i hipur mbi një gomar në ditën e njohur si E Diela e Palmave.  Njerëzit kënduan të njëjtën këngë nga Zaburi për Isa al Masih-un, siç kishin kënduar për Davudin:

O Zot, na ndihmo tani;
o Zot, bëj që tani të kemi mbarësi.

I bekuar qoftë ai që vjen në emër të Zotit;
ne ju bekojmë nga shtëpia e Zotit.
Zoti është Perëndia
dhe ka bërë që mbi ne të shkëlqejë drita e tij;
lidheni viktimën e flijimit
në brirët e altarit. (Psalmet 118:25-27)

Populli e këndoi këtë këngë të lashtë të shkruar për mbretërit, sepse ata e dinin se Isa e kishte ngritur Llazarin, dhe kështu ata u emocionuan me mbërritjen e tij në Jerusalem. Fjala që ata bërtitën, ‘Hosana’ do të thoshte ‘shpëtoje’ – pikërisht siç kishte shkruar Psalmi 118:25 shumë kohë më parë. Nga çfarë do t’i ‘shpëtonte’ ata? Na thotë profeti Zakaria.

Hyrja e profetizuar nga Zakaria

Ndonëse Isa al Masih riktheu atë që ish-mbretërit kishin bërë qindra vjet më parë, ai e bëri atë ndryshe. Profeti Zakaria a.s., i cili kishte profetizuar emrin e ardhjes së Masih, kishte profetizuar gjithashtu se Masihu do të hynte në Jerusalem i hipur mbi një gomar. Afati kohor tregon Profetin Zakaria në histori, së bashku me profetë të tjerë që parashikuan ngjarjet e së Dielës së Palmës.

Një pjesë e asaj profecie u citua në Ungjillin e Gjonit më lart (me tekst blu). Profecia e plotë e Zakarias është këtu:

Ngazëllo me të madhe, o bijë e Sionit,
lësho britma gëzimi, o bijë e Jeruzalemit!
Ja, mbreti yt po të vjen;
ai është i drejtë dhe sjell shpëtimin,
i përulur dhe i hipur mbi një gomar,
mbi një gomar të ri.
Unë do t’i zhduk qerret nga Efraimi
dhe kuajt nga Jeruzalemi;
harqet e luftës do të asgjësohen.
Ai do t’u flasë për paqe kombeve;
sundimi i tij do të shtrihet nga deti në det,
dhe nga Lumi deri në skaj të dheut.
Sa për ty, për shkak të gjakut të besëlidhjes sime me ty,
i çlirova robërit e tu nga gropa pa ujë. (Zakaria 9:9-11)

Ky Mbret i profetizuar nga Zakaria do të ishte i ndryshëm nga mbretërit e tjerë. Ai nuk do të bëhej Mbret duke përdorur ‘karrocat’, ‘kuajt e luftës’ dhe ‘harkun e betejës’. Në fakt ky Mbret do t’i hiqte këto armë dhe në vend të kësaj do t’u “shpallte paqen kombeve”. Megjithatë, ky Mbret do të duhet ende të luftojë për të mposhtur një armik. Ai do të duhej të përpiqej si në xhihadin më të madh.

Kjo është e qartë kur ne njohim armikun që duhej të përballej ky mbret. Normalisht, armiku i një mbreti është një mbret tjetër nga një komb kundërshtar, ose një ushtri tjetër, ose rebelim nga populli i tij, ose njerëzit që janë kundër tij. Por profeti Zakaria shkroi se Mbreti u shfaq mbi një ‘gomar’ dhe ‘duke shpallur paqe’ do të ‘lironte të burgosurit nga gropa pa ujë(v11). ‘Gropa’ ishte mënyra hebraike për t’iu referuar varrit ose vdekjes. Ky Mbret do të lironte ata që ishin të burgosur, jo të diktatorëve, politikanëve të korruptuar ose të bllokuar në burgje të krijuara nga njeriu, por ata që ishin ‘të burgosurit’ e vdekjes.[1]

Kur flasim për shpëtimin e njerëzve nga vdekja, nënkuptojmë shpëtimin e dikujt në mënyrë që vdekja të shtyhet. Ne, për shembull, mund të shpëtojmë dikë që po mbytet, ose të ofrojmë ndonjë ilaç që shpëton jetën e dikujt. Ky ‘shpëtim’ vetëm e shtyn vdekjen sepse personi që shpëtohet do të vdesë më vonë. Por Zakaria nuk po profetizonte për shpëtimin e njerëzve ‘nga vdekja’, por për shpëtimin e atyre që ishin burgosur nga vdekja – ata tashmë të vdekur. Mbreti duke ardhur mbi një gomar të profetizuar nga Zakaria do të përballej dhe do të mundte vdekjen vetë – lirimin e të burgosurve të saj. Kjo do të kërkonte një përpjekje të madhe – një xhihad që nuk ishte parë kurrë më parë. Dijetarët ndonjëherë i referohen ‘xhihadit më të madh’ të betejave tona të brendshme dhe ‘xhihadit më të vogël’ të betejave tona të jashtme. Në përballjen me ‘gropën’, ky Mbret do të kalonte nëpër të dyja këto beteja ose xhihad.

Çfarë armësh do të përdorte Mbreti në këtë xhihad apo luftë me vdekjen? Profeti Zakaria shkroi se ky Mbret do të merrte vetëm «gjakun e besëlidhjes sime me ty» në betejën e tij në gropë. Vetë gjaku i tij do të ishte arma me të cilën Ai do të përballej me vdekjen.

Duke hyrë në Jeruzalem me gomar, Isa deklaroi se ishte ky Mbret – masihu.

Pse qan nga pikëllimi Isa el Masih a.s

Të Dielën e Palmës kur Isa al Masih hyri në Jerusalem (i njohur gjithashtu si Hyrja Triumfuese), udhëheqësit fetarë e kundërshtuan atë. Ungjilli i Lukës përshkruan përgjigjen e Isa al Masih ndaj kundërshtimit të tyre.

Dhe kur ai po afrohej, e pa qytetin dhe qau mbi të, duke thënë: “Oh, sikur ti, pikërisht ti, të njihje të paktën në ditën tënde ato që janë te nevojshme për paqen tënde! Por tashti ato janë të fshehura për sytë e tu. Sepse përmbi ty do të vijnë ditë kur armiqtë e tu do të të qarkojnë me ledh, do të të rrethojnë dhe do të të zënë nga të gjitha anët. Dhe do të të rrëzojnë përtokë ty dhe bijtë e tu në ty; dhe s’do të lënë në ty gur mbi gur, sepse ti nuk e ke njohur kohën kur je vizituar.” (Luka 19:41–44)

Isa al Masih tha në mënyrë specifike se udhëheqësit duhet ta kishin ‘njohur’ kohën e ardhjes së Zotit’ në ‘këtë ditë’. Çfarë donte të thoshte? Çfarë u kishte munguar?

Profetët e kishin profetizuar ‘Ditën’

Shekuj përpara se profeti Daniel (a.s.) kishte profetizuar se Masih do të vinte 483 vjet pas dekretit për rindërtimin e Jeruzalemit. Ne kishim llogaritur se viti i pritur i Danielit ishte 33 pas Krishtit – viti kur Isa al Masih hyri në Jerusalem me gomar. Parashikimi i vitit të hyrjes, qindra vjet përpara se të ndodhte, është befasues. Por koha mund të llogaritet me ditën. (Ju lutem rishikoni këtu së pari ndërsa ndërtojmë mbi të).

Profeti Daniel kishte parashikuar 483 vjet duke përdorur një vit 360-ditor përpara zbulimit të Masih-ut. Prandaj, numri i ditëve është:

483 vjet * 360 ditë/vit = 173880 ditë

Për sa i përket kalendarit modern ndërkombëtar me 365.2422 ditë/vit, kjo është 476 vjet me 25 ditë shtesë. (173 880/365.24219879 = 476 mbetje 25)

Kur ishte dekreti për të rivendosur Jeruzalemin që filloi këtë numërim mbrapsht? U dha:

Në muajin e Nisanit, vitin e njëzetë të mbretit Artakserks,… (Nehemia 2:1)

Cila ditë e Nisan (një muaj në kalendarin hebre) nuk është dhënë, por ka të ngjarë që 1 nisani që kur filloi Vitin e Ri, duke i dhënë arsye Mbretit të fliste me Nehemian në festë. Nisan 1 do të shënonte gjithashtu një hënë të re pasi muajt ishin hënor (si kalendari islamik). Hënat e reja u përcaktuan në mënyrën tradicionale muslimane – me burra të njohur që vëzhgonin gjysmëhënën e re (hilal) të hënës. Me astronominë moderne ne e dimë se kur u shfaq për herë të parë ajo hënë e re që shënon 1 nisanin e vitit 444 para Krishtit. Vështirësia është të dihet nëse gjysmëhëna e parë u pa në të vërtetë nga vëzhguesit atë ditë apo nëse ajo humbi dhe fillimi i Nisanit u vonua me një ditë. Llogaritjet astronomike vendosin gjysmëhënën e hënës së nisanit 1 nga 20-të viti i perandorit persian Artakserks në orën 10:4 më 444 mars XNUMX pes në kalendarin modern[2]. Nëse pamja e gjysmëhënës do të mungonte, 1 nisani do të ishte e nesërmja 5 mars 444 para Krishtit. Sido që të jetë, dekreti Persian për të rivendosur Jerusalemin do të ishte nxjerrë më 4 mars ose 5 mars 444 para Krishtit.

Shtimi i 476 viteve të kohës së profetizuar të Danielit në këtë datë na çon në 4 ose 5 mars 33 pas Krishtit. (Nuk ka vit 0, kalendari modern shkon nga 1 para Krishtit në 1 pas Krishtit në një vit, kështu që aritmetika është -444 + 476 +1 = 33). Shtimi i 25 ditëve të mbetura të kohës së profetizuar të Danielit deri më 4 ose 5 mars 33 pas Krishtit, na jep 29 ose 30 Mars 33 pas Krishtit, të ilustruar në afatin kohor më poshtë. Mars 29, 33 pas Krishtit, ishte e diel – E Diela e Palmës – pikërisht ditën kur Isai a.s. hyri në Jeruzalem me gomar, duke pretenduar se ishte Masih. Ne e dimë këtë sepse e premtja e ardhshme ishte Pashka – dhe Pashka ishte gjithmonë në 14 nisan. 14 nisani i vitit 33 pas Krishtit ishte 3 Prilli. Duke qenë 5 ditë përpara të Premtes më 3 Prill, e Diela e Palmave ishte 29 Mars.

Duke hyrë në Jeruzalem më 29 mars 33 pas Krishtit, i ulur mbi një gomar, profeti Isa a.s. përmbushi edhe profecinë e Zakarias dhe profecinë e Danielit – deri në ditët e sotme. Kjo është ilustruar në afatin kohor më poshtë.

Këto shumë profeci të përmbushura në një ditë tregojnë shenjat e qarta që Allahu përdori për të zbuluar planin e Tij rreth Mesihut. Por më vonë po atë ditë Isa el Masih përmbushi një profeci tjetër nga Profeti Musa a.s. Duke vepruar kështu, ai vuri në lëvizje ngjarjet që do të çonin në xhihadin e tij me ‘gropë’ – armikun e tij vdekje. Ne e shikojmë këtë në vazhdim.

[1] Disa shembuj se si ‘gropa’ nënkuptonte vdekjen për profetët:

“Po përkundrazi do të hidhesh në Sheol, në thellësitë e gropës.” (Isaia 14:15)

Sepse Sheoli nuk mund të të lëvdojë, vdekja nuk mund të të kremtojë; ata që zbresin në gropë nuk mund të shpresojnë më në besnikërinë tënde. (Isaia 38:18)

kështu shpirti i tij i afrohet gropës dhe jeta e tij atyre që sjellin vdekjen. (Jobi 33:22)

Do të të zbresin në gropë dhe ti do të vdesësh nga vdekja e atyre që janë shpuar në zemër të deteve. (Ezekiel 28:8)

Varret e tyre janë vendosur në thellësinë e gropës dhe turma e saj është rreth varrit të tij; (Ezekiel 32 : 23)

O Zot, ti e ke nxjerrë shpirtin tim jashtë Sheolit, më ke mbajtur gjallë që të mos zbrisja në gropë. (Psalm 30: 3)

[2] Për konvertimet ndërmjet kalendarëve të lashtë dhe modernë (p.sh. Nisan 1 = 4 Mars 444 pes) dhe llogaritjet e hënave të reja të lashta, unë përdor punën e Dr. Harold W. Hoehner, Aspekte kronologjike të jetës së Krishtit. 1977. 176 fq.

Shkarkoni PDF të të gjitha Shenjave nga Al Kitab si një libër