Ne pamë në Shenja Musa 2 se Komandat e dhëna në malin Sinai ishin shumë kërkuese. Në fund të artikullit të mëparshëm ju ftova të pyesni veten (sepse ky është qëllimi i ligjit) nëse ju i mbani gjithmonë Komandat ose jo. nëse ju nuk e mbani gjithmonë Ligjin ju, ashtu si unë, jeni në telashe të rënda – Gjykimi varet. Kjo nuk është shqetësim nëse ju e mbani gjithmonë Ligjin, por nëse nuk arrini ta bëni këtë çfarë mund të bëhet? Ishte Haruni (i quajtur edhe Haruni, vëllai i Musait) dhe pasardhësit e tij që e trajtuan këtë duke bërë sakrifica – dhe këto flijime shlyen ose mbuluan mëkatet. Haruni pati dy sakrifica veçanërisht të rëndësishme që ishin Shenja për të kuptuar se si Allahu do t’i mbulonte mëkatet e kryera në shkeljen e Ligjit. Këto ishin flijimet e lopës dhe dy dhive. Surja Bekare është emërtuar nga kurbani i lopës nga Harun. Por le të fillojmë me Dhitë.
Dhia e Shlyerjes dhe Dita e Shlyerjes
Nga Shenja Musa 1 Pashka u kremtua (dhe ende është!) nga populli hebre në kujtim të çlirimit të tyre nga Faraoni. Por Taurat komandonte edhe festa të tjera. Një veçanërisht e rëndësishme u quajt Dita e Shlyerjes. Klikoni këtu për të lexuar llogarinë e plotë në Taurat.
Përse u dhanë udhëzime kaq të kujdesshme dhe të hollësishme për Ditën e Shlyerjes? Ne shohim se si ato fillojnë:
Zoti i foli Moisiut mbas vdekjes së dy bijve të Aaronit, që vdiqën kur u paraqitën para Zotit me zjarr të ndaluar. Zoti i tha Moisiut: “Foli Aaronit, vëllait tënd, dhe thuaji të mos hyjë në çfarëdo kohe në shenjtërore, përtej perdes, përpara pajtuesit që ndodhet mbi arkë, që të mos vdesë, …” (Levitiku 16:1-2)
Ajo që kishte ndodhur më parë ishte se dy djemtë e Harunit kishin vdekur kur ata hynë me nxitim në çadrën ku ishte prania e Zotit. Por në praninë e Tij të Shenjtë, dështimi i tyre për të mbajtur plotësisht Ligjin (siç pamë këtu) rezultoi me vdekjen e tyre. Pse? Në çadër ishte arka e besëlidhjes. Edhe Kurani e përmend këtë arkë të Besëlidhjes. Ai thotë
Profeti u tha atyre: “Shenjë e sundimit të tij është ardhja e Arkës. Aty ka qetësi1 për ju nga Zoti juaj dhe relikte të lëna nga familja e Musait dhe Harunit. Atë e bartin engjëjt. Sigurisht që kjo është një shenjë për ju, nëse jeni besimtarë!” Surah 2:248 (Lopa)
Siç thotë, kjo ‘Arka e Besëlidhjes’ ishte një shenjë autoriteti sepse Arka ishte simboli i besëlidhjes së Ligji i Musait. Pllakat e Gurit me Dhjetë Urdhërimet u mbajtën në këtë Arkë dhe kushdo që nuk arriti ta mbajë gjithë Ligjin – në prani të kësaj Arke – do të vdiste. Dy djemtë e parë të Harunit vdiqën kur hynë në çadër. Kështu u dhanë udhëzime të kujdesshme, të cilat përfshinin urdhrin se kishte vetëm një ditë në të gjithë vitin që Haruni mund të hynte në tendë – kjo Dita e Shlyerjes. Nëse do të hynte ndonjë ditë tjetër, edhe ai do të vdiste. Por edhe në këtë ditë, para se Haruni të hynte në praninë e Arkës së Besëlidhjes, ai duhej
Aaroni do të ofrojë demin e vogël për flijimin e mëkatit, që e ka për vete, dhe do të bëjë shlyerjen për vete dhe për shtëpinë e tij. …me qëllim që reja e temjanit të mbulojë pajtuesin që është mbi dëshminë; kështu ai nuk do të vdesë. (Levitiku 16:6,13)
Kështu, një dem u flijua për të mbuluar, ose për të shlyer mëkatet e vetë Harunit që ai kreu kundër ligjit. Dhe pastaj menjëherë pas kësaj, Haruni kreu ceremoninë e jashtëzakonshme të dhisë së kurbanit.
Pastaj do t’i marrë të dy dhitë dhe do t’i paraqesë përpara Zotit në hyrje të çadrës së mbledhjes. Aaroni do t’i hedhë në short dy dhitë: njëri prej tyre do të caktohet për Zotin dhe tjetri do të shërbejë si dhi për shlyerjen e fajit. Aaroni do të afrojë dhinë e caktuar për Zotin dhe do ta ofrojë si flijim për mëkatin;(Levitiku 16:7-9)
Pasi demi flijohej për mëkatet e tij, Haruni merrte dy dhi dhe hidhte short. Një dhi do të caktohej si dhi kurbani. Dhia tjetër do të flijohej si flijim për mëkatin. Pse?
Pastaj do të therë dhinë e flijimit për mëkatin, që është për popullin,… Kështu do të bëjë shlyerjen për shenjtëroren, për shkak të papastërtive të bijve të Izraelit, të shkeljeve të tyre dhe të të gjitha mëkateve të tyre. (Levitiku 16:15-16)
Dhe çfarë ndodhi me dhinë e kurbanit?
Aaroni … do të afrojë dhinë e gjallë. Aaroni do të vendosë të dyja duart e tij mbi kokën e dhisë së gjallë dhe do të rrëfejë mbi të tërë padrejtësitë e bijve të Izraelit, të gjitha shkeljet e tyre, tërë mëkatet e tyre, dhe do t’i vërë mbi kokën e dhisë ; pastaj do ta çojë në shkretëtirë… Dhia do të mbartë mbi vete në tokë të vetmuar të gjitha padrejtësitë… (Levitiku 16:20-22)
Flijimi dhe vdekja e demit ishte për mëkatin e vetë Harunit. Flijimi i dhisë së parë ishte për mëkatin e popullit izraelit. Më pas, Haruni do t’i vendoste duart e tij mbi kokën e dhisë të gjallë dhe – si shenjë – i transferonte mëkatet e njerëzve te koka e fajit. Dhia u lëshua më pas në shkretëtirë si një shenjë se mëkatet e njerëzve tani ishin larg njerëzve. Me këto flijime u shlyen mëkatet e tyre. E gjithë kjo bëhej çdo vit në Ditën e Shlyerjes.
Mëshqerra, ose lopa në Bekare dhe Tevrat
Haruni kishte edhe sakrifica të tjera për të bërë, duke përfshirë sakrificën e Mëshqerrës (një lopë femër në vend të një demi mashkull). Është pikërisht kjo mëshqerrë dhe sakrifica e saj arsyeja për titullin Lopa për Surah 2. Pra, Kurani flet drejtpërdrejt për këtë kafshë. Klikoni këtu për të lexuar rrëfimin në Kuran. Siç e patë, njerëzit u trembën dhe u hutuan kur u urdhërua që për këtë flijim të përdorej një lopë (dmth një femër) dhe jo kafsha e zakonshme mashkullore. Dhe përfundon me
Ne ju thamë: “Prekeni të vrarin me një copë të lopës së flijuar!” Dhe kështu, Allahu do t’i ngjallë të vdekurit dhe do t’ju tregojë mrekullitë e veta, që ju të kuptoni. (Surah 2:73 – Lopa)
Pra, edhe kjo konsiderohet si një nga shenjat që duhet t’i kushtojmë vëmendje. Por në çfarë mënyre është një shenjë kjo mëshqerrë? Lexojmë se ka të bëjë me vdekjen dhe jetën. “Ndoshta mund ta kuptojmë” ndërsa studiojmë udhëzimet origjinale në Taurat që i janë dhënë Harunit për këtë sakrificë. Klikoni këtu për të parë pasazhin e plotë nga Taurati. Ne e shohim atë
pastaj do t’i vihet zjarri mëshqerrës para syve të tij; lëkura e saj, mishi i saj, gjaku i saj dhe ndyrësirat e saj do të digjen. Pastaj prifti do të marrë dru kedri, hisopi dhe copë të kuqërremtë dhe do t’i hedhë në mes të zjarrit që po djeg mëshqerrën. (Numrat 19:5-6)
Hisopi ishte një degë nga një pemë e caktuar me gjethe. Në Pashkët kur izraelitët do të lyenin gjakun e qengjit të Pashkës në dyert e tyre në mënyrë që vdekja të kalonte, ata u urdhëruan të
Pastaj do të merrni një tufëz hisopi, do ta ngjyeni në gjakun që është në legen, dhe me gjakun që është në legen do të spërkatni … shtalkat e dyerve (Eksodi 12:22)
Me mëshqerrën përdorej edhe hisopi dhe mëshqerra, hisopi, leshi dhe kedri digjej derisa mbeti vetëm hi. Pastaj
Një njeri i pastër do të mbledhë hirin e mëshqerrës dhe do ta depozitojë jashtë kampit në një vend të pastër, ku do të ruhet për asamblenë e bijve të Izraelit si një pastrim: shërben për t’u pastruar nga mëkati. (Numbrat 19:9)
Pra, hiri u përzie në ‘ujin e pastrimit’. Një person i papastër merrte abdesin e tij (larje rituale ose abdes) për të rivendosur pastërtinë duke përdorur këtë hi të përzier në ujë. Por hiri nuk ishte për ndonjë papastërti, por për një lloj të veçantë.
Kush prek një trup të vdekur të çfarëdo personi do të jetë i papastër shtatë ditë. Ai do të pastrohet me atë ujë ditën e tretë dhe të shtatë, dhe do të jetë i pastër; por në rast se nuk pastrohet ditën e tretë dhe të shtatë, nuk do të jetë i pastër. Kushdo që prek trupin e një personi të vdekur dhe nuk pastrohet, ndot banesën e Zotit.. (Numrat 19:11-13)
Pra, ky hi, i përzier me ujë, ishte për abdes (dmth. abdes) kur dikush ishte i papastër nga prekja e një trupi të vdekur. Por pse prekja e një trupi të vdekur do të rezultonte në një papastërti kaq të rëndë? Mendoni për këtë! Adami ishte bërë i vdekshëm për shkak të mosbindjes së tij, dhe të gjithë fëmijët e tij (ju dhe unë!) gjithashtu. Kështu vdekja është e papastër sepse është pasojë e mëkatit – ajo shoqërohet me papastërtinë e mëkatit. Dikush që prek një trup të vdekur do të bëhej gjithashtu i papastër. Por ky hi ishte një shenjë – që do ta lante këtë papastërti. Personi i papastër, i vdekur në ‘papastërtinë’ e tij, do të gjente ‘jetë’ në pastrimin nga abdesi me hiferin.
Por pse përdorej një kafshë femër dhe jo një mashkull? Nuk jepet asnjë shpjegim i drejtpërdrejtë, por ne mund të arsyetojmë nga shkrimet e shenjta. Përgjatë Teuratit dhe Zaburit (dhe të gjitha shkrimet e tjera) Allahu e shfaq veten si “Ai” – në gjininë mashkullore. Dhe kombi izraelit flitet kolektivisht si një ‘ajo’ – në gjininë femërore. Ashtu si në marrëdhëniet bashkëshortore burrë-grua, Allahu udhëhoqi dhe ndjekësit e tij u përgjigjën. Por iniciativa ishte gjithmonë tek Allahu. Ai nisi komandën për te Ibrahimi që të sakrifikonte djalin e tij; Ai inicioi dhënë nga Urdhërimet mbi Tabelat; Ai inicioi gjykimin e Noes, etj.. Nuk ka qenë kurrë ideja e një njeriu (profeti apo ndryshe) për të filluar me – pasuesit e tij thjesht iu nënshtruan udhëheqjes së Tij.
Hiri i Mëshqerrës do të takohej me një nevojë njerëzore – atë të papastërtisë. Kështu për të qenë një shenjë e duhur për një nevojë njerëzore, kafsha që ofrohej ishte femër. Kjo papastërti tregon turpin që ndjejmë kur mëkatojmë, jo fajin që kemi para Allahut. Kur mëkatoj, jo vetëm që kam shkelur ligjin dhe jam fajtor para Gjykatësit, por edhe turpërohem dhe pendohem. Si e siguron Allahu turpin tonë? Para së gjithash, Allahu na siguroi një mbulesë rrobash. Njerëzit e parë morën rroba prej lëkure për të mbuluar lakuriqësinë dhe turpin e tyre. Dhe Fëmijët e Ademit që atëherë janë mbuluar gjithmonë me veshje – në fakt është kaq e natyrshme ta bëjmë këtë, saqë rrallë ndalemi të pyesim ‘pse?’. Ky abdes me ujë pastrues ishte një mënyrë tjetër që ne të ndiheshim ‘të pastër’ nga gjërat që na ndotin. Qëllimi i Mëshqerrës ishte të na pastronte.
Le t’i afrohemi me zemër të vërtetë, me siguri të plotë besimi, duke i pasur zemrat tona të lara prej ndërgjegjës së ligë dhe trupin të larë me ujë të kulluar. (Hebrenjve 10:22)
Anasjelltas, kurbani i dhive meshkuj në Ditën e Shlyerjes ishte kryesisht për Allahun kështu që përdorej një kafshë mashkull. Me Shenja e Dhjetë Urdhërimeve, kemi vërejtur se dënimi për mosbindje ishte specifikuar qartë dhe në mënyrë të përsëritur si vdekje (kliko këtu për të kontrolluar pasazhet). Allahu ishte (dhe është!) gjykatës dhe si gjykatës kërkonte vdekjen. Vdekja e demit mashkull plotësoi së pari kërkesën e Allahut që të paguhej vdekja për mëkatin e Aaronit. Pastaj vdekja e dhisë të parë mashkull përmbushi kërkesën e Allahut që vdekja të paguante për mëkatet e izraelitëve. Pastaj mëkatet e komunitetit izraelit mund të vendoseshin simbolikisht mbi dhinë e fajit nga Haruni, dhe ndërsa koka e fajit u lëshua në shkretëtirë, kjo ishte një shenjë se mëkatet e komunitetit u çliruan.
Këto sakrifica u kremtuan nga Haruni dhe pasardhësit e tij për më shumë se një mijë vjet. Gjatë gjithë historisë së izraelitëve në tokën e dhënë atyre; kur Daudi (ose Daudi) u bë Mbret dhe sunduan edhe djemtë e tij; kur erdhën profetët e shumtë me mesazhe që paralajmëronin kundër të keqes; edhe gjatë jetës së Isa el Masih (PBU) këto sakrifica u kryen për të plotësuar këto nevoja.
Pra, me këto Shenja të fundit të Musait dhe Harunit, mesazhet e Tevratit po përfundonin. Së shpejti do të vinin profetët pasardhës dhe Zaburët do të vazhdonin mesazhet nga Allahu. Por fillimisht ishte një mesazh i fundit në Taurat. Profeti Musa (a.s.) do të shikonte në të ardhmen ardhja e një Profeti, si dhe shikoni për të bekimet dhe mallkimet e ardhshme mbi pasardhësit e Izraelit. Këto ne i shikojmë në studimet tona të fundit në Tevrat.
Shkarkoni PDF të të gjitha Shenjave nga Al Kitab si një libër