Profetit të madh Ibrahim (a.s.) i ishte premtuar një djalë në Shenja e mëparshme. Dhe Allahu e mbajti premtimin e tij. Në fakt, Tevrati vazhdon rrëfimin e Ibrahimit (a.s.) për të përshkruar se si ai arriti të ketë dy djemtë. Në Zanafilla 16, Taurati tregon se si ai e mori djalin e tij Ismaelin me Agarin dhe më vonë Zanafilla 21 tregon se si ai e lindi djalin e tij Isakun me Sarain rreth 14 vjet më vonë. Për fat të keq për shtëpinë e tij, kjo rezultoi në një rivalitet të madh midis dy grave, Hagarit dhe Sarajit, dhe përfundoi me dërgimin e Ibrahimit me Agarin dhe djalin e saj. Ju mund të lexoni këtu si ndodhi kjo dhe si Allahu e bekoi Hagarin dhe Ismailin në një mënyrë tjetër.

Kurbani i Profetit Ibrahim: Baza e Kurban Bajramit

Pra, me vetëm një djalë të mbetur në shtëpinë e tij, Ibrahimi (a.s.) përballet me sprovën e tij më të madhe, por kjo është ajo që na hap një kuptim më të madh të Rrugës së Drejtë. Ju lutemi lexoni tregimin nga Teurati dhe Kurani në lidhje me sprovën e sakrificës së djalit të tij këtu. Kjo histori nga Librat është arsyeja pse festohet Kurban Bajrami. Por kjo nuk është vetëm një ngjarje historike. Është më shumë.

Ne mund të shohim nga tregimi në Libra se kjo është një sprovë për Ibrahimin (a.s.), por është më shumë se kaq. Meqenëse Ibrahimi është një profet, kjo sprovë është gjithashtu një shenjë për ne, kështu që ne mund të mësojmë më shumë rreth kujdesit të Zotit për ne. Në çfarë mënyre është kjo një shenjë? Ju lutemi vini re emrin që Ibrahimi i vuri vendit ku do të flijohej djali i tij. Kjo pjesë e Taurat është paraqitur këtu, kështu që ju mund ta lexoni atë drejtpërdrejt.

Atëherë Abrahami ngriti sytë dhe shikoi; dhe ja prapa tij një dash i zënë për brirësh në një kaçube. Kështu Abrahami shkoi, mori dashin e tij dhe e ofroi si sakrificë në vend të të birit. Dhe Abrahami e quajti këtë vend Jehovah Jireh. Prandaj edhe sot e kësaj dite thuhet: “Do të furnizohet mali i Zotit”. (Zanafilla 22:13-14)

Allahu kishte siguruar një dash që djali i tij të mos flijohej. Por vini re emrin që Ibrahimi (‘Abraham’ në Taurat) i dha atij vendi. Ai e vuri emrin ‘Zoti do të sigurojë‘. A është ai emër në kohën e shkuar, në kohën e tashme apo në të ardhmen? Është e qartë seështë në kohën e ardhme. Dhe për të qenë edhe më i qartë komenti që vijon (të cilin Musai – a.s. – e futi kur e përpiloi këtë tregim në Tevrat rreth 500 vjet më vonë) përsëritet “… do të jetë me kusht”. Përsëri kjo është në kohën e ardhme dhe shikon nga e ardhmja. Shumica e njerëzve mendojnë se Ibrahimi e ka fjalën për dashin (delen mashkull) i cili u kap në kaçubë dhe u flijua në vend të djalit të tij. Por kur Ibrahimi emërton vendin, dashi tashmë ka vdekur, është flijuar dhe djegur. Nëse Ibrahimi po mendon për dashin – tashmë të vdekur, të flijuar dhe të djegur – ai do ta kishte vënë emrin ‘ZOTI ka ofruar‘, pra në kohën e shkuar. Dhe Musai (a.s.), nëse do të mendonte për dashin që zuri vendin e djalit të Ibrahimit, do të kishte komentuar: “Dhe sot e kësaj dite thuhet “Në malin e Zotit është u dha”. Por si Ibrahimi ashtu edhe Musai i japin qartë një emër në kohën e ardhshme dhe për këtë arsye nuk po mendojnë për dashin tashmë të vdekur dhe të flijuar.

Pra, për çfarë po mendojnë atëherë? Nëse kërkojmë një të dhënë, shohim se vendi ku Allahu i tha Ibrahimit të shkonte në fillim të kësaj Shenjë ishte:

Dhe Perëndia tha: “Merr tani birin tënd, birin tënd të vetëm, atë që ti do, Isakun, shko në vendin e Moriahve dhe sakrifikoje në një nga malet që do të të tregoj”.(v.2)

Kjo ndodhi në ‘Moriah’. Dhe ku është kjo? Megjithëse ishte një zonë e shkretë në kohën e Ibrahimit (2000 para Krishtit), një mijë vjet më vonë (1000 p.e.s.) mbreti i famshëm Dawood (David) themeloi qytetin e Jerusalemit atje dhe djali i tij Sulejmani (Solomon) ndërtoi tempullin atje. Për këtë lexojmë në Zabur se:

Salomoni filloi pastaj ndërtimin e shtëpisë të Zotit, në Jeruzalem mbi malin Moriah, aty ku Zoti i ishte shfaqur Davidit, atit të tij (2 i Kronikave 3:1)

Me fjalë të tjera, ‘Mali Moriah’ në kohën e Ibrahimit (dhe më vonë Musait) ishte një majë mali i izoluar në shkretëtirë, por 1000 vjet më vonë me Daudin dhe Sulejmanin u bë Jerusalemi (Al Kuds), qyteti qendror dhe kryeqyteti i izraelitëve ku ndërtuan tempullin e Zotit. Dhe sot e kësaj dite është një vend i shenjtë për popullin hebre.

Mali Moriah u zgjodh nga Zoti, jo nga Ibrahimi a.s. Siç shpjegon Surja El-Xhin (Surah 72 – Xhinët):

Xhamitë i janë kushtuar vetëm Allahut, prandaj mos iu lutni askujt krahas Allahut! (Surah Al-Jinn 72:18)

Vendet e adhurimit zgjidhen nga Zoti. Zbulojmë pse u zgjodh ky vend.

Isa al Masih dhe sakrifica në malin Moriah

Dhe këtu gjejmë një lidhje të drejtpërdrejtë me Isa al Masih (PBUH) dhe Inxhilin. Këtë lidhje e shohim kur dimë për një nga titujt e Isait. Isait iu dhanë shumë tituj. Ndoshta më i njohuri është titulli ‘Masih’ (i cili është gjithashtu ‘Krishti’). Por i është dhënë një titull tjetër që është shumë i rëndësishëm. Këtë e shohim në Inxhil kur profeti Jahja (Gjon Pagëzori në Inxhil) thotë:

Të nesërmen, Gjoni e pa Jezusin që po vinte drejt tij dhe tha: “Ja, Qengji i Perëndisë, që heq mëkatin e botës! Ky është ai për të cilin unë thashë: “Mbas meje vjen një burrë që më ka paraprirë, sepse ishte përpara meje!”. (Gjoni 1:29-30)

Një titull i rëndësishëm, por më pak i njohur i Isait (a.s.), i dhënë atij nga Jahja ishte ‘Qengji i Perëndisë’. Tani merrni parasysh fundin e jetës së Isait. Ku u arrestua dhe u dënua për ekzekutim? Ishte në Jerusalem (i cili siç pamë është i njëjtë me ‘Malin Moriah’). Gjatë arrestimit të tij është thënë shumë qartë se:

Dhe kur mori vesh se ai i takonte juridiksionit të Herodit, e dërgoi te Herodi, i cili, ndër ato ditë, ndodhej edhe ai në Jeruzalem. (Luka 23:7)

Me fjalë të tjera, arrestimi, gjyqi dhe dënimi i Isait ndodhi në Jerusalem (= Mali Moriah).

Kthehu te Ibrahimi. Pse e emërtoi atë vend në kohën e ardhshme ‘Zoti do të sigurojë‘? Ai ishte një profet dhe e dinte se diçka do të ‘sigurohej’ atje. Kur sprovohet, djali i Ibrahimit shpëton nga vdekja në momentin e fundit, sepse në vend të tij ngordh një qengj. Dy mijë vjet më vonë, Isa quhet ‘Qengji i Zotit’ dhe arrestohet dhe dënohet me vdekje në të njëjtin vend!

Kurbani e shpengoi Ibrahimin: nga vdekja

A është kjo e rëndësishme për ne? Unë vërej se si përfundon kjo shenjë e Ibrahimit. Në ajetin 107 nga Kur’ani për Ibrahimin (a.s.) thotë se

Dhe Ne e shpenguam atë me një kurban të madh

Çfarë do të thotë të jesh ‘i shpenguar’? Të paguash një shpërblim do të thotë të bësh një pagesë për dikë që mbahet si i burgosur për ta liruar të burgosurin. Për Ibrahimin (a.s.) të “shpërblehet” do të thotë se ai ishte i burgosur i diçkaje (Po edhe një profet i madh!). Për çfarë ishte i burgosur? Na tregon skena me djalin e tij. Ai ishte një i burgosur i vdekjes. Edhe pse ishte profet, vdekja e mbajti të burgosur. Ne pamë nga Shenja e Ademit se Allahu i kishte bërë Ademin dhe Fëmijët e tij (të gjithë – duke përfshirë edhe profetët) të vdekshëm – ata tani ishin robër të vdekjes. Por disi në këtë dramë të qengjit të flijuar Ibrahimi (a.s.) u ‘shpërblye’ nga kjo. Nëse rishikoni sekuencën e shenjave (Adami, Kaini dhe Abeli, Nuhu, Ibrahim 1) deri më tani do të shihni se sakrifica e kafshëve praktikohej pothuajse gjithmonë nga profetët. Ata dinin diçka për këtë që ndoshta na shpëton. Dhe ne mund ta shohim këtë sepse ky akt gjithashtu tregon përpara në të ardhmen te Isa ‘Qengji i Perëndisë’ që ka të bëjë me të.

Sakrifica: Një bekim për ne

Dhe kurbani i qengjit në malin Moriah është i rëndësishëm edhe për ne. Në fund të shkëmbimit Allahu i shpall Ibrahimit se

“…Dhe tërë kombet e tokës do të bekohen te pasardhësit e tu, sepse ti iu binde zërit tim”. (Zanafilla 22:18)

Nëse i përkisni një prej ‘kombeve në tokë’ (dhe jeni!), kjo duhet t’ju shqetësojë sepse premtimi është që atëherë mund të merrni një ‘bekim’ nga vetë Allahu! A nuk ia vlen?! Si na bën bekim kjo lidhje e historisë së Ibrahimit me Isain? Dhe pse? Vërejmë se Ibrahimi (a.s.) ishte ‘shlyer’ dhe kjo është një e dhënë për ne, por përveç kësaj përgjigja nuk është e qartë këtu, kështu që ne do të vazhdojmë me Shenjat e Musait (ai ka dy) dhe ato do t’i sqarojnë këto pyetje për NE.

Por këtu dua vetëm të theksoj se fjala ‘pasardhës’ këtu është në njëjës. Nuk është ‘pasardhës’ si në shumë pasardhës apo popuj. Premtimi i një bekimi ishte nëpërmjet një ‘pasardhës’ nga Ibrahimi në njëjës – njëjës si në një ‘ai’, jo nëpërmjet shumë njerëzve ose një grupi njerëzish si në ‘ata’. Tani Shenja e Pashkës së Musait do të na ndihmojë të kuptojmë më tej.

Shkarkoni PDF të të gjitha Shenjave nga Al Kitab si një libër