Surah Al-Ahzab (Surah 33 – Forcat e Kombinuara) jep zgjidhje për një situatë të përbashkët njerëzore – si ta quajmë dikë kur nuk ia dimë emrin.
Thërritini të birësuarit sipas etërve të tyre! Kjo është më e drejtë në sytë e Allahut. Në qoftë se nuk e dini emrin e etërve të tyre, konsiderojini ata si vëllezërit tuaj të besimit dhe si të mitur nën tutelën tuaj. Nuk është gjynah nëse gaboni, por është gjynah, kur zemrat tuaja bëjnë faj me qëllim. Allahu është Falës dhe Mëshirëplotë. (Surah Al-Ahzab 33:5)
Kjo na kujton se njohuritë njerëzore janë të kufizuara – ne shpesh nuk dimë as emrat e njerëzve përreth nesh. Surah An-Najm (Surah 53 – Ylli) diskuton disa idhuj të zakonshëm në kohën e Profetit Muhamed a.s (Lat, Uzza dhe Manat) duke deklaruar:
Këta janë vetëm emra që ua keni ngjitur (idhujve) ju dhe të parët tuaj, kurse Allahu nuk ju ka dërguar për ata asnjë provë. Ata ndjekin vetëm hamendjet dhe atë që ua ka qejfi, ndonëse u ka ardhur prej Zotit të tyre udhëzimi (për rrugën e drejtë). (Surah AN-Najm 53:23)
Emrat për perënditë e rreme u krijuan nga njerëz të thjeshtë. Këto ajete japin një udhëzim për ndarjen e adhurimit të rremë nga e vërteta. Duke qenë se ne ndonjëherë nuk i dimë as emrat e njerëzve përreth nesh, njerëzit me siguri nuk mund ta dinë emrin e një profeti që do të vijë në të ardhmen e largët. Nëse emri i Mesihut jepet shumë përpara kohe, kjo do të ishte një shenjë se ky është një plan i vërtetë i Allahut dhe jo një nga diçka të rreme. Shikojmë këtu se si profetizohet emri i Degës.
Shenja në një emër
Ne kemi parë në artikujt e fundit rreth Zaburit që Allahu kishte premtuar një Mbretëri që po vjen. Kjo Mbretëri do të ishte ndryshe nga mbretëritë njerëzore. Shikoni lajmet sot dhe shikoni se çfarë ndodh në mbretëritë njerëzore. Lufta, korrupsioni, mizoritë, vrasjet, të fortit duke shfrytëzuar të dobëtit – kjo ndodh në të gjitha mbretëritë njerëzore qofshin ato myslimane, të krishtera, çifute, budiste, hindu apo laike perëndimore. Problemi në të gjitha këto mbretëri është se ne që jetojmë në to kemi një etje të shqetësuar siç e pamë me Profetin Jeremia (a.s.) që na çon Ne ndaj mëkatit dhe kaq shumë nga këto probleme në të gjitha përshkrimet e tyre të ndryshme (dmth. korrupsioni, vrasjet, ngacmimet seksuale etj.) janë rezultat i mëkatit. Pra, pengesa kryesore që pengon ardhjen e Mbretërisë së Perëndisë jemi ne. Nëse Allahu do ta vendoste Mbretërinë e tij të re tani, askush nga ne nuk do të mund të hynte në të, sepse mëkati ynë do ta shkatërronte atë Mbretëri po aq sa shkatërron mbretëritë sot. Jeremia (a.s.) gjithashtu profetizoi ditën kur Allahu do të vendoste një Besëlidhja e Re. Kjo Besëlidhje do të ishte e re sepse do të ishte e shkruar në zemrat tona dhe jo në pllaka guri si ajo Ligji i Musait ishte. Do të na ndryshonte nga brenda-jashtë për të na bërë të aftë për të qenë qytetarë të kësaj Mbretërie.
Si do të bëhej kjo? Plani i Allahut ishte si një thesar i fshehur. Por të dhëna në mesazhet e Zaburit u dhanë në mënyrë që ata që kërkonin Mbretërinë e Tij ta kuptonin – por pjesa tjetër që nuk ishte e interesuar do të qëndronte injorante. Ne i shikojmë këto mesazhe tani. Plani përqendrohej në Masih-un e ardhshëm (i cili siç pamë këtu = Mesia = Krishti). Ne kemi parë tashmë në Psalmet e Zaburit (frymëzuar nga mbreti Davud) që Masihu i parashikuar duhej të vinte nga linja e mbretit Daud (shih këtu për ta rishikuar këtë).
Profeti Isaia rreth Pemës, Cungut … dhe Degës
Profeti Isaia (a.s.) zbuloi se si do të ndodhte ky plan i Allahut. Libri i Isaias në Zabur u shkrua gjatë periudhës së dinastisë mbretërore të Dawud/Davidit (rreth 1000 – 600 pes). Kur u shkrua (750 para Krishtit) dinastia dhe e gjithë mbretëria izraelite ishtin të korruptuara – për shkak të etjes të zemrave të tyre.
Isaia (PBUH) u frymëzua të shkruante një lutje për izraelitët që të ktheheshin tek Allahu dhe te praktika dhe shpirti i Ligji i Musait. Isaia e dinte gjithashtu se ky pendim dhe kthim do të ndodhte nuk ndodhi dhe kështu ai parashikoi se kombi izraelit do të shkatërrohej dhe dinastia mbretërore do të shkatërrohej. Ne pamë këtu si ndodhi kjo. Në profecinë e tij ai përdori një metaforë ose imazh të dinastisë si një pemë e madhe që së shpejti do të shkurtohej dhe vetëm një trung do të mbetej. Kjo ndodhi rreth vitit 600 para Krishtit kur babilonasit shkatërruan Jerusalemin dhe që nga ajo kohë asnjë pasardhës i mbretit David/Dawud nuk ka sunduar ndonjëherë në Jerusalem.
Por së bashku me të gjitha këto profeci të shkatërrimit të ardhshëm në librin e tij, erdhi ky mesazh i veçantë:
Pastaj një degëz do të dalë nga trungu i Isaias dhe një filiz do të mbijë nga rrënjët e tij. Fryma e Zotit do të pushojë mbi të; fryma e diturisë dhe e zgjuarësisë, fryma e këshillës dhe e fuqisë, fryma e njohurisë (Isaia 11:1-2)
Isai ishte babai i mbretit David/Dawud, dhe kështu rrënja e dinastisë së tij. Prandaj ‘cungi i Isait’ ishte një profeci e shkatërrimit të ardhshëm të dinastisë së mbretërve nga David/Dawud. Por Isaia, duke qenë një profet, e pa edhe këtë herë të kaluarën dhe parashikoi se edhe pse trungu (vija e mbretërve) do të dukej i vdekur, nuk do të ishte tërësisht, kështu që një ditë në të ardhmen një xhirim, i njohur si dega, do të dilte nga i njëjti trung ai deklaroi. Kjo Degë quhet ‘ai’ kështu Isaia po profetizon për një burrë që vjen nga linja e Davidit. Ky njeri do të kishte cilësi të tilla urtësie, fuqie dhe njohurie, sa mund të ishte vetëm nga vetë Shpirti i Perëndisë që qëndron mbi të. Tani mbani mend si pamë që edhe Masihu ishte profetizuar të vinte nga linja e Davidit – kjo ishte më e rëndësishmja. Dega dhe Masihu të dy nga Davidi/Dawudi? A mund të jenë dy tituj për të njëjtin person që vjen? Le të vazhdojmë të eksplorojmë nëpër Zabur.
Profeti Jeremia … në lidhje me Degën
Profeti Jeremia (a.s.), i ardhur 150 vjet pas Isaisë, kur dinastia e Davidit po shkatërrohej para syve të tij, shkroi:
ditët po vijnë,” thotë Zoti, “në të cilat do të shkaktoj që të dalë nga Davidi një filiz i drejtë, që do të mbretërojë si mbret, do të ketë mbarësi dhe do të ushtrojë gjykimin dhe drejtësinë në vend. Në ditët e tij Juda do të shpëtohet dhe Izraeli do të qëndrojë në siguri. Ky do të jetë emri me të cilin do të thirret: “Zoti drejtësia jonë”. (Jeremia 23:5-6)
Jeremia (PBUH) vazhdon drejtpërdrejt nga profecia e Degës e filluar nga profeti Isaia (PBUH) 150 vjet më parë. Dega do të jetë një Mbret. Ne pamë që edhe Masihu do të ishte Mbret. Ngjashmëria mes Mesihut dhe Degës po rritet.
Profeti Zakaria … emëron Degën
Profeti Zakaria (a.s.) vazhdon mesazhet për ne. Ai jetoi në vitin 520 para Krishtit, vetëm pasi populli hebre u kthye në Jerusalem nga dëbimi i tyre i parë në Babiloni, por ndërsa ata sundoheshin nga Persianët.
(Mos e ngatërroni këtë Zakaria me Zekeriahun, babain e Jahjas/Gjon Pagëzorit. Profeti Zakaria jetoi 500 vjet para Zakarias dhe në fakt Zekeria është emëruar sipas këtij Zakaria, ashtu si sot ka shumë njerëz që quhen Muhamed dhe ata janë quajtur kështu sipas Profeti Muhamed – a.s.). Në atë kohë (520 pes) populli hebre po punonte për të rindërtuar tempullin e tyre të shkatërruar dhe për të rifilluar sakrificat e Harunit (a.s.), vëllai i Musait (a.s.). Pasardhësi i Harunit që ishte Kryeprift (dhe vetëm një pasardhës i Harunit mund të ishte kryeprift) në kohën e Profetit Zakaria quhej Joshua. Pra, në atë kohë (rreth 520 para Krishtit) Zakaria ishte profeti dhe Joshua ishte Kryeprifti. Ja çfarë deklaroi Allahu – nëpërmjet Zakarias – për kryepriftin Joshua:
Dëgjo, pra, o Jozue, kryeprift, ti dhe shokët e tu që ulen përpara teje, sepse ata janë njerëz që japin paralajmërime. Ja, unë po të sjell këtu shërbëtorin tim, Filizin. Ja guri që kam vënë përpara Jozueut:… thotë Zoti i ushtrive, “dhe do ta heq paudhësinë e këtij vendi në një ditë të vetme. (Zakaria 3:8-9)
Dega! Përsëri! Por këtë herë ai quhet edhe ‘shërbëtori im’. Dhe në një farë mënyre Kryeprifti Joshua është simbol i kësaj Dege që po vjen. Kryeprifti Joshua është kështu një shenjë. Por në çfarë mënyre? Dhe çfarë do të thotë që në ‘një ditë të vetme’ mëkatet do të hiqen nga Zoti (“Unë do të heq…”)? Vazhdojmë te Zakaria dhe mësojmë diçka mahnitëse.
Pastaj fjala e Zotit m’u drejtua duke … Jozueut, birit të Jehotsadakut, kryepriftit. Pastaj foli atij, duke thënë: Kështu thotë Zoti i ushtrive: Ja, burri emri i të cilit është Filizë,… (Zakaria 6:9-12)
Vini re se Joshua, emri i tij, është emri i Degës. Mbani mend atë që mësuam në transliterimet dhe përkthimet e hebraishtes në anglisht. Ne lexojmë ‘Joshua’ këtu sepse kemi lexuar një përkthim në anglisht. Por cili është emri origjinal në hebraisht? Figura më poshtë na tregon.
Duke shkuar nga Kuadranti 1 -> 3 (siç bëmë ne për të kuptuar se nga erdhi titulli ‘Mesia’ ose ‘Masih’) shohim se emri ‘Joshua’ është transliteruar nga emri hebraik ‘Yhowshuwa’. Ky emër përkthehet në ‘Jozua’ kur Dhiata e Vjetër përkthehet në anglisht. Gjithashtu kujtojmë se Taurat/Zabur u përkthye në greqisht rreth vitit 250 para Krishtit. Ky është Kuadranti 1 -> 2. Këta përkthyes gjithashtu transliteruan emrin hebraik ‘Yhowshuwa’ kur përkthyen Dhiatën e Vjetër në greqisht. Transliterimi i tyre greqisht ishte Iesous. kështu ‘Yhowshuwa’ të Dhiatës së Vjetër Hebraike u quajt Iesous në Dhiatën e Vjetër Greke. Kur Dhiata e Re greke përkthehet në anglisht emri Iesous përkthehet në ‘Jezusi’. Me fjalë të tjera, ashtu si Masih=Mesia=Krisht=I vajosuri,
‘Yhowshuwa’ = Iesous = Joshua = Jezusi (= Isa)
Në të njëjtën mënyrë që emri Muhamed = محمد, Joshua = Jezusi. Ajo që është e mahnitshme, që të gjithë meritojnë ta dinë, është se 500 vjet para Isa el Masih, Profeti i Inxhilit ka jetuar ndonjëherë, ashtu ishte parashikuar nga profeti Zakaria se emri i Degës do të ishte Jezu (ose Isa – transliterimi nga arabishtja). Jezusi (ose Isa) është Dega! Dega Masih (ose Krishti) janë dy tituj për të njëjtin person! Por pse do t’i duheshin dy tituj të ndryshëm? Çfarë do të bënte ai që ishte kaq e rëndësishme? Profetët e Zaburit tani shpjegojnë më tej në detaje – në artikullin tjetër tonin në Zabur.