Krishterimi si fe ka qenë në Evropë (dhe më pas në Amerikë) për rreth 2000 vjet. Fillimisht erdhi kur Apostulli Pal kaloi ngushticën e Bosforit dhe hyri në Maqedoni rreth vitit 50 të es. Kjo është regjistruar në Librin e Veprave të Apostujve, kapitulli 16.
Mary Harrsch, CC BY 2.0, përmes Wikimedia Commons
.jpg){kind=link}
Historia e shkurtër e krishterimit në Evropë
Krishterimi filloi si një sekt hebre i përbuzur në ditët e para. Por pothuajse 300 vjet më vonë, nën Perandorin Romak Konstandin, krishterimi u bë feja shtetërore e Perandorisë Romake. Me aleancën e kishës dhe shtetit, ajo u bë një institucion i fuqishëm me papë, peshkopë, rituale dhe zakone. I ashtuquajturi krishterim më pas u nda midis Kishës Katolike Romake të Evropës Perëndimore dhe Kishës Ortodokse të Evropës Lindore. Kjo ka ndodhur në një ngjarje të quajtur ‘Skizma e Madhe‘ në vitin 1054 të e.s.
Më pas, në vitet 1500 me ardhjen e Reformacionit Protestant, kisha në Evropën Perëndimore u nda përsëri. Konfesionet e ndryshme protestante si Kisha Anglikane, Presbiterianët, Luteranët, Ueslianët, Baptistët erdhën nga ajo lëvizje reformuese.
Milan_studio, Publik, nëpërmjet Wikimedia Commons
Krishterimi praktikohet sot…
Krishterimi tani ka një histori të gjatë institucionesh, patriarkësh, kryepeshkopësh, manastire, priftërinjsh, pastorë, murgj dhe katedrale në të gjithë Evropën. Ata njerëz që praktikojnë besimin e tyre të krishterë sot shpesh e bëjnë këtë duke shkuar në kishë të dielën, duke u pagëzuar, duke kryer eukaristinë ose me thyerjen e bukës. Ata shkojnë për të rrëfyer, apo edhe shkojnë në pelegrinazhe në vende të nderuara në të gjithë Evropën. Të tjerë i japin bujarisht kishës ose kauzave të tjera të denja ose madje blejnë indulgjenca. Disiplinat si pendimi dhe abstenimi nga ushqimet, pijet dhe kënaqësitë e ndryshme praktikohen nga të devotshmit. Njerëzit nderojnë shumë shenjtorë që formojnë strukturën e historisë së krishterë në Evropë. Ndoshta Virgjëresha Mari, e konsideruar më e madhja ndër shenjtorët nga shumë njerëz fetarë, del në plan të parë kur mendojmë për shenjtorët të cilëve njerëzit u luten dhe i nderojnë. Së fundi, ka ditë të ndryshme të shenjta të krishtera si Krishtlindjet, Pashkët, Dita e Ngjitjes, Rrëshaja që të krishterët festojnë.
Për shumë njerëz, parimi i zbatuar në këto praktika të ndryshme fetare është të bësh veprat e mira që dëshiron Perëndia. Mjaft nga këto vepra fetare atëherë mund të anulojë ose të paguajë për ato mëkate dhe gjëra të këqija që bëjmë herë pas here.
Humbja nga shikimi i Ungjillit
Por cili ishte mesazhi origjinal i Palit që e shtyu të kalonte Azinë e Vogël, duke udhëtuar nëpër Greqi dhe për në Romë? A rrjedhin praktikat e ndryshme që karakterizojnë besimin tonë të krishterë nga ajo që Pali solli në Evropë 2oo vite më parë? Në fund të fundit, asnjë nga këto vende, zakone apo rituale të praktikuara sot nuk ekzistonte në kohën e tij. Pra, çfarë e mbështeti besimin e tij?
Për fat të mirë ne mund t’i përgjigjemi kësaj sepse shkrimet e Palit (dhe të Apostullit Pjetër gjithashtu) janë të disponueshme në Bibël sot. Askush nuk i ka ndryshuar shkrimet. Apostulli Pal e përmblodhi mesazhin, të cilin e quajti ‘Lajm i Mirë’ (kuptimi i ‘Ungjillit’), në një fjali kyçe. Ajo fjali është:
Sepse paga e mëkatit është vdekja, por dhurata e Perëndisë është jeta e përjetshme në Krishtin Jezus, Zotin tonë.Romance 6: 23
Romance 6: 23
Pali kujdesej thellësisht për besimin, por ai ishte i kujdesshëm për të vendosur besimin (ose besimin) e tij te ‘Krishti Jezus’. Ai nuk e vendosi atë në veprat e tij, ose praktikat e tij, ose shenjtërinë e dikujt tjetër.
Pse?
Ç’do të thotë kjo?
Si është ky themeli i të gjitha praktikave të krishtera që pasojnë?
Ne i hulumtojmë këto pyetje, duke tretur këtë varg kyç të Palit në letrën e tij drejtuar Kishës në Romë këtu.