Surja Jusuf (Surah 12 – Jozefi) tregon historinë e Hazret Jusuf/Joseph. Jusufi ishte i biri i Hazret Jakubit (Jakubit), i biri i Hazret Is’hakut (Isakut), i biri i Hazret Ibrahimit (Abrahamit). Jakubi kishte dymbëdhjetë djem, njëri prej të cilëve ishte Jusufi. Njëmbëdhjetë vëllezërit e Jusufit komplotuan kundër tij dhe planet e tyre kundër tij përbëjnë rrëfimin e Jusufit. Kjo histori u regjistrua për herë të parë në Teuratin e Musait mbi 3500 vjet më parë. Llogaria e plotë nga Taurat është këtu. Tregimi i sures Jusuf (Sura 12 – Jozefi). është këtu. Surja Jusuf na tregon se kjo nuk ishte thjesht një histori por
Për të gjithë ata që pyesin, në historinë e Jusufit dhe të vëllezërve të tij, ka shumë mësime.
Surah Yusuf 12:7
Çfarë është në tregimin Jusufi dhe vëllezërit e tij që janë “shenja” për kërkuesit? Ne e rishikojmë historinë si nga Teurati ashtu edhe nga sureja Jusuf për të kuptuar këto ‘shenja’.
Bëj sexhde para…?
Një shenjë e qartë është ëndrra që Jusufi i tregoi babait të tij Jakubit ku
Kur Jusufi i tha babait të vet: “O babai im! Unë pashë në ëndërr njëmbëdhjetë yje, Diellin dhe Hënën! I pashë të më përuleshin në sexhde”,
Surah Yusuf 12:4
Në fund të tregimit, me të vërtetë ne e shohim atë
Ai i ngriti prindërit e vet në fron dhe ata të gjithë iu përulën atij. Ai tha: “O babai im, ky është shpjegimi i ëndrrës sime të dikurshme. Zoti im e përmbushi atë. Mua më bëri mirësi, kur më nxori nga burgu, kurse ju ju solli nga shkretëtira, pasi djalli pati futur ngatërresë midis meje dhe vëllezërve të mi. Vërtet, Zoti im është i Butë me kë të dojë; Ai është i Gjithëdijshmi dhe i Urti!
Surah Yusuf 12:100
Përmes gjithë Kuranit, ‘sexhdja’ përmendet shumë herë. Por të gjithë ata i referohen sexhdes para Zotit të Plotfuqishëm, në lutje, në Qabe ose para mrekullive të Allahut (si magjistarët e Egjiptit me Musain). Këtu është një përjashtim në atë që ka ‘sexhde’ para një njeriu (Jusuf). E vetmja ngjarje tjetër e ngjashme është kur engjëjt urdhërohen t’i ‘përulen’ Hazret Ademit (Ta-Ha 116 dhe El-Araf 11). Por engjëjt nuk ishin njerëz, rregulli i përgjithshëm është se njerëzit i përulen vetëm Zotit.
O besimtarë! Përkuluni dhe përuluni në sexhde (para Allahut)! Adhuroni Zotin tuaj dhe bëni vepra të mira për të arritur shpëtimin!
Al-Hajj 22:77
Çfarë ishte ajo e Jusufit që bëri përjashtimin, kështu që babai i tij Jakubi dhe vëllezërit e tij ranë në sexhde para tij?
Biri i njeriut
Po kështu në Bibël ne jemi të urdhëruar që vetëm të bëjmë sexhde para ose të adhurojmë Zotin, por ka edhe një përjashtim. Profeti Daniel mori një vegim i cili priste shumë përpara në kohë kur te Mbretëria e Perëndisë do të vendosej dhe në vegimin e tij ai pa një ‘Bir njeriu’.
Unë shikoja disa vegime nate, dhe ja mbi retë e qiellit po vinte dikush që i ngjante një Biri njeriu; ai arriti deri te i Lashti i ditëve dhe iu afrua atij. 14 Atij iu dha sundimi, lavdia dhe mbretëria, me qëllim që gjithë popujt, kombet dhe gjuhët t’i shërbenin; sundimi i tij është një sundim i përjetshëm që nuk do të kalojë, dhe mbretëria e tij është një mbretëri që nuk do shkatërrohet kurrë”.
Danieli 7:13-14
Në vegim, njerëzit përulen para ‘birit të njeriut’, ashtu siç u përul familja e Jusufit para Jusufit.
“Biri i njeriut” është titulli që profeti Isa el Masih a.s. e përdorte më shpesh për veten e tij. Ai shfaqi autoritet të madh në mësimdhënie, shërim mbi natyrën ndërsa ai ecte në tokë. Por ai nuk erdhi ‘me retë e qiellit’ siç u paratha në vegimin e Danielit. Kjo për shkak se ai vizion po shikonte më tej në të ardhmen, duke kaluar ardhjen e tij të parë në ardhjen e tij të dytë – kthimin e tij përsëri në tokë për të shkatërruar Dexhallin (si i parathënë Hazret Ademit) dhe për të vendosur Mbretërinë e Perëndisë.
Ardhja e tij e parë, lindur nëpërmjet Virgjëreshës Mari, ishte të shpengojë njerëzit për shtetësi në Mbretërinë e Zotit. Por edhe atëherë, ai foli se si ai, Biri i njeriut, do t’i ndante njerëzit kur të kthehej në re. Ai parashikoi që të gjitha kombet të vinin para tij në sexhde, ashtu si vëllezërit e Jusufit i bënë sexhde Jusufit. Ja çfarë mësoi Mesihu
“Dhe kur të vijë Biri i njeriut në lavdinë e tij, bashkë me të gjithë engjëjt e shenjtë, atëherë do të ulet mbi fronin e lavdisë së vet. 32 Dhe të gjithë kombet do të mblidhen para tij; dhe ai do ta ndajë njërin nga tjetri ashtu si i ndan bariu delet nga cjeptë. 33 Dhe delet do t’i vërë në të djathtën e tij dhe cjeptë në të majtën.
34 Atëherë Mbreti do t’u thotë atyre që do të jenë në të djathtën e tij: Ejani, të bekuar të Atit tim; merrni në trashëgim mbretërinë që u bë gatii për ju që nga krijimi i botës. 35 Sepse pata uri dhe më dhatë për të ngrënë, pata etje dhe më dhatë për të pirë; isha i huaj dhe më pritët, 36 isha i zhveshur dhe më veshët, isha i sëmurë dhe ju më vizitonit, isha në burg dhe erdhët tek unë”.
37 Atëherë të drejtët do t’i përgjigjen duke thënë: “Zot, kur të pamë të uritur dhe të dhamë për të ngrënë; ose të etur dhe të dhamë për të pirë? 38 Dhe kur të pamë të huaj dhe të pritëm ose të zhveshur dhe të veshëm? 39 Dhe kur të pamë të lënguar ose në burg dhe erdhëm te ti?”.
40 Dhe Mbreti duke iu përgjigjur do t’u thotë: “Në të vërt etë po ju them: sa herë ia keni bërë këtë ndonjërit prej këtyre vëllezërve të mi më të vegjël, këtë ma bëtë mua.
41 Pastaj ai do t’u thotë edhe atyre që do të jenë në të majtë: “Largohuni nga unë, të mallkuar, në zjarr të përjetshëm, të përgatitur për djallin dhe engjëjt e tij. 42 Sepse pata uri dhe nuk më dhatë për të ngrënë, pata etje dhe nuk më dhatë për të pirë, 43 isha i huaj dhe nuk më pritët, i zhveshur dhe nuk më veshët, i sëmurë dhe në burg dhe nuk erdhët të më shihni”.
44 Atëherë edhe ata do t’i përgjigjen duke thënë: “Zot, kur të pamë të uritur ose të etur, ose të huaj, ose të zhveshur, ose të lëngatë ose në burg dhe nuk të shërbyem?”.
45 Atëherë ai do t’u përgjigjet atyre duke thënë: “Në të vërtetë ju them: sa herë nuk ia keni bërë këtë ndonjërit prej këtyre më të vegjëlve, këtë nuk ma bëtë as edhe mua”.
46 Dhe ata do të shkojnë në mundim të përjetshëm, dhe të drejtët në jetën e përjetshme.”
Mateu 25: 31-46
Hazret Jusuf dhe Isa el Masih
Së bashku me përjashtimin që njerëzit e tjerë do të bënin sexhde para tyre, Hazret Jusuf dhe Isa al Masih iu nënshtruan një modeli të ngjashëm ngjarjesh. Vini re në sa mënyra jetët e tyre ishin të ngjashme.
| Ngjarjet në jetën e Hazret Jusufit | Ngjarjet në jetën e Isa al Masih |
| Vëllezërit e tij, të cilët bëhen 12 fiset e Izraelit, e urrejnë Jusufin dhe e refuzojnë atë | Çifutët si një komb fisesh e urrejnë Isa al Masih dhe e refuzojnë atë si Masih |
| Jusufi deklaron sexhden e ardhshme të vëllezërve të tij ndaj Izraelit (emri i Jakubit dhënë nga Zoti) | Isa al Masih parathotë sexhden e ardhshme të vëllezërve të tij (bashkëhebrenjve) ndaj Izraelit (Marku 14:62) |
| Jusufin e dërgon Jakubi babai i tij te vëllezërit e tij, por ata e refuzuan atë dhe komplotuan kundër tij për t’i marrë jetën. | Isa al Masih dërgohet nga Ati i Tij te vëllezërit e tij hebrenj, por “të vetët nuk e pranuan,” (Gjoni 1:11) dhe ata “vendosën ta vrasin.” (Gjoni 11:53) |
| E hedhin në një gropë në tokë | Isa al Masih zbret në gropën e tokës |
| Jusufi shitet dhe u dorëzohet të huajve për t’u asgjesuar | Isa al Masih shitet dhe u dorëzohet të huajve për t’u asgjesuar |
| Ai është marrë larg, kështu që vëllezërit dhe babai i tij mendojnë se ai ka vdekur | Izraeli dhe vëllai i tij hebrenjtë mendojnë se Isa al Masih mbetet ende i vdekur |
| Jusufi përulet si shërbëtor | Isa al Masih mori “ trajtë shërbëtori” dhe ‘ u bë i ngjashëm me njerëzit’ deri në vdekje (Filipianëve 2:7) |
| Jusufi akuzohet rrejshëm për mëkat | Judenjtë në mënyrë të rreme “akuzonin për shumë gjëra” (Marku 15:3) |
| Jusufi dërgohet si skllav në burg, ku parashikoi lirimin e disa robërve nga errësira e birucës (bukëpjekësit). | Isa al Masih u dërgua “… të lidh plagën e atyre që e kanë zemrën të thyer, të shpall çlirimin e atyre që janë në robëri, hapjen e burgut të burgosurve” (Isaia 61:1) |
| Jusufi ngjitet në fronin e Egjiptit, mbi të gjitha fuqitë e tjera, vetëm nën drejtimin e vetë Faraonit. Popujt që vijnë tek ai i bëjnë sexhde | “Prandaj edhe Perëndia e lartësoi madhërisht dhe i dha një emër që është përmbi çdo emër, që në emër të Jezusit të përkulet çdo gju i krijesave (ose gjërave) qiellore, tokësore dhe nëntokësore,” (Filipianëve 2:9-10) |
| Ndërsa ende i refuzuar dhe i besuar i vdekur nga vëllezërit e tij, kombet vijnë në mendje Jusufin për bukën që mund t’u siguronte | Ndërsa ende i refuzuar dhe i besuar i vdekur nga vëllezërit e tjerë hebrenj, kombet vijnë te Isa al Masih për bukën e jetës që vetëm ai mund t’u sigurojë atyre. |
| Jusufi thotë për tradhtinë e tij nga vëllezërit e tij: “Ju keni kurdisur të këqija kundër meje, por Perëndia ka dashur që t’i shërbejë së mirës, për të kryer atë që po ndodh sot: të mbash gjallë një popull të shumtë.” (Zanafilla 50:20) | Isa al Masih thotë se tradhtia nga bashkëkombësit e tij hebrenj ishte synuar nga Zoti dhe do të shpëtojë shumë jetë “Në të vërtetë, në të vërtetë po ju them: Ai që e dëgjon fjalën time dhe beson në atë që më ka dërguar, ka jetë të përjetshme, dhe ai nuk vjen në gjyq, por ka kaluar nga vdekja në jetë.” (Gjoni 5:24) |
| Vëllezërit e tij dhe popujt i bëjnë sexhde Jusufit | Danieli profetizon për Birin e Njeriut se “të gjitha kombet dhe popujt e çdo gjuhe e adhuroi atë” |
Shumë modele – shumë shenja
Pothuajse të gjithë profetët e lashtë nga Taurati e kishin jetën e tyre të modeluar sipas Isa al Masih – modele të paraqitura qindra vjet përpara ardhjes së Tij. Kjo u bë për të na treguar se ardhja e Masih-ut ishte me të vërtetë plan i Zotit, jo një ide njerëzore, pasi njerëzit nuk e dinë të ardhmen aq më parë.
Duke filluar me Hazret Ademin, kishte një parathënie të Masih-ut. Bibla thotë se Hazret Ademi
… është figura e atij që duhej të vinte.
(Romakëve 5:14)
Edhe pse Jusufi përfundon duke marrë sexhde nga vëllezërit e tij, është refuzimi, sakrifica dhe largimi nga vëllezërit e tij që theksohet në jetën e tij. Ky theksim në sakrificën e Mesihut shihet edhe në modelin sakrifica e profetit Ibrahim. Pas Jusufit, dymbëdhjetë djemtë e Jakubit u bënë dymbëdhjetë fiset e Izraelit që Profeti Musa a.s. i udhëhoqi nga Egjipti. Mënyra se si ai e bëri këtë ishte një model duke parathënë detaje të sakrificës së Masih-ut. Në fakt Teurati kishte shumë shenja të detajuara të shkruara mijëra vjet para ardhjes së Masih-ut. Zaburi dhe profetët e tjerë kishin detaje të mëtejshme të shkruara qindra vjet para Mesihut, me refuzim të theksuar në profecinë e Shërbëtorit që vuan. Meqë asnjë njeri nuk e di të ardhmen e qindra viteve përpara, si mund t’i dinin këta profetë këto detaje nëse nuk ishin të frymëzuar nga Perëndia? Nëse ata ishin të frymëzuar nga Zoti, atëherë refuzimi dhe sakrifica e Isa al Masih duhet të ketë qenë plani i Tij.
Shumica e këtyre modeleve apo profecive kishin të bënin me ardhjen e parë të Mesihut ku ai u ofrua që ne të mund të shpengoheshim dhe të jemi në gjendje të hymë në Mbretërinë e Perëndisë.
Por modeli i Jusufit gjithashtu pret më tej se kur do të fillojë Mbretëria dhe të gjitha kombet do të përulen pas kthimit të Isa al Masih-ut në tokë. Meqë tani jetojmë në kohën kur jemi të ftuar në Mbretërinë e Perëndisë, le të mos jemi si ata njerëz budallenj në El-Ma’arij të cilët vonuan deri në Ditën për të gjetur një Shëlbues – dhe ishte tepër vonë. Mësoni më shumë tani për ofertën e jetës nga Masihu për ju.
Mesihu mësoi se kthimi i tij do të ishte i tillë
“Atëherë mbretëria e qiejve do t’u ngjajë dhjetë virgjëreshave, të cilat i morën llampat e tyre, dhe i dolën para dhëndrit. 2 Tani pesë nga ato ishin të mençura dhe pesë budallaçka. 3 Budallaçkat, kur morën llampat e tyre, nuk morën me vet vajin; 4 kurse të mençurat, bashkë me llampat, morën edhe vajin në enët e tyre. 5 Tani, duke qenë se dhëndri po vononte, dremitën të gjitha dhe i zuri gjumi.
6 Aty nga mesnata u dëgjua një britmë: “Ja, po vjen dhëndri, i dilni para!”.
7 Atëherë të gjitha ato virgjëreshat u zgjuan dhe përgatitën llampat e tyre. 8 Dhe budallaçkat u thanë të mençurave: “Na jepni nga vaji juaj, sepse llampat tona po na fiken”.
9 Por të mençurat duke u përgjigjur thanë: “Jo, sepse nuk do të mjaftonte as për ne e as për ju; më mirë shkoni te tregtarët dhe e blini”.
10 Tani kur ato shkuan ta blejnë, erdhi dhëndri; virgjëreshat që ishin gati, hynë bashkë me të në dasmë; dhe dera u mbyll.
11 Më pas erdhën edhe virgjëreshat e tjera, duke thënë: “Zot, zot, hapna”.
12 Por ai, duke u përgjigjur, tha: “Në të vërtetë po ju them se nuk ju njoh”.
13 Prandaj rrini zgjuar, sepse nuk e dini as ditën as orën në të cilët do të vijë Biri i njeriut.”
14 “Mbretëria e qiejve i ngjan gjithashtu një njeriu, që, kur po nisej për një udhëtim, i thirri shërbëtorët e tij dhe u besoi pasuritë e veta. 15 Njërit i dha pesë talenta, tjetrit dy dhe një tjetri një; secilit sipas zotësisë së tij; dhe u nis fill. 16 Tani ai që kishte marrë të pesë talentat shkoi, dhe bëri tregti me to dhe fitoi pesë të tjerë. 17 Po ashtu edhe ai që kishte marrë dy talenta fitoi edhe dy të tjerë. 18 Por kurse ai që kishte marrë një, shkoi, hapi një gropë në dhe dhe e fshehu denarin e zotit të vet.
19 Tani mbas një kohe të gjatë, u kthye zoti i atyre shërbëtorëve dhe i bëri llogaritë me ta. 20 Dhe ai që kishte marrë të pesë talentat doli përpara dhe i paraqiti pesë të tjerë, duke thënë: “Zot, ti më besove pesë talenta; ja, me ato unë fitova pesë talenta të tjerë”.
21 Dhe i zoti i tha: “Të lumtë, shërbëtor i mirë dhe besnik; ti u tregove besnik në gjëra të vogla, unë do të të vë mbi shumë gjëra; hyr në gëzimin e zotit tënd”.
22 Pastaj erdhi edhe ai që kishte marrë të dy talenta dhe tha: “Zot, ti më besove dy talenta; ja, me ato unë fitova dy talenta të tjerë”.
23 Dhe zoti i tij i tha: “Të lumtë, shërbëtor i mirë dhe besnik; ti u tregove besnik në gjëra të vogla; unë do të të vë mbi shumë gjëra; hyr në gëzimin e zotit tënd”.
24 Në fund erdhi edhe ai që kishte marrë vetëm një talent dhe tha: “Zot, unë e dija se je njeri i ashpër, që korr atje ku nuk ke mbjellë dhe vjel ku nuk ke shpërndarë, 25 prandaj pata frikë dhe shkova dhe e fsheha talentin tënd nën tokë; ja, unë po ta kthej”.
26 Dhe i zoti duke i përgjigjur i tha: “Shërbëtor i mbrapshtë dhe përtac, ti e dije se unë korr atje ku nuk kam mbjellë dhe vjel aty ku nuk kam shpërndarë; 27 Ti duhet t’ia kishe besuar denarin tim bankierëve dhe kështu, në kthimin tim, do ta kisha marrë me interes.
28 Prandaj ia hiqni këtij talentin dhe ia jepni atij që ka dhjetë talenta. 29 Sepse atij që ka do t’i jepet edhe më e do të ketë me bollëk të madh, por atij që nuk ka, do t’i merret edhe ajo që ka. 30 Dhe flakeni në errësirën e jashtme këtë shërbëtor të pavlefshëm. Atje do të jetë e qara dhe kërcëllim dhëmbësh”.”
Mateu 25:1-30