Bibla thotë se ishte djalli (ose Satani) në formën e një gjarpri që i tundoi Adamin dhe Evën të mëkatonin dhe solli rënien e tyre . Por kjo ngre një pyetje të rëndësishme: Pse Zoti krijoi një djall ‘të keq’ (që do të thotë ‘kundërshtar’) për të korruptuar krijimin e Tij të mirë?
Luciferi – Ai që shkëlqen
Në fakt, Bibla thotë se Perëndia krijoi një frymë të fuqishme, inteligjente dhe të bukur, i cili ishte i pari midis të gjithë engjëjve. Quhej Afërditë (që do të thotë ‘Një që shkëlqen’) – dhe ishte shumë i mirë. Por Luciferi kishte gjithashtu një vullnet me të cilin mund të zgjidhte lirisht. Një pasazh në Isaia 14 shënon zgjedhjen që ai kishte:
12 Vallë, si ke rënë nga qielli,
o Lucifer, bir i agimit?
Vallë si të hodhën për tokë
ty që i hidhje poshtë kombet?
13 Ti thoshnje në zemrën tënde:
“Unë do të ngjitem në qiell,
do të ngre fronin tim përmbi yjet e Perëndisë;
do të ulem mbi malin e asamblesë në pjesën skajore të veriut;
14 do të ngjitem mbi pjesët më të larta të reve,
do të jem i ngjashëm me Shumë të Lartin”.
ISAIA 14:12-14
Luciferi, si Adami , u përball me një vendim. Ai mund të pranonte se Zoti ishte Zot ose mund të zgjidhte të ishte ‘zot’ i tij. “Unë dua” e tij të përsëritur tregojnë se ai zgjodhi të sfidojë Perëndinë dhe të deklarojë veten si ‘Më i Larti’. Një pasazh në Ezekiel jep një përshkrim paralel të rënies së Luciferit:
13 Ishe në Eden, në kopshtin e Perëndisë; …
14 Ti ishe një kerubin i vajosur, një mbrojtës.
Unë të kisha vënë në malin e shenjtë të Perëndisë
dhe ti ecje në mes gurësh zjarri.
15 Ti ishe i përsosur në rrugëte
tua qysh nga dita që u krijove,
deri sa nuk u zbulua te ti çoroditja.
16 … u mbushe me dhunë dhe mëkatove;
prandaj të kam përzënë si një profan
nga mali i Perëndisë dhe të kam shkatërruar,
o kerubin mbrojtës në mes gurësh zjarri.
17 Zemra jote ishte ngritur për bukurinë tënde;
ke korruptuar diturinë tënde për shkak të shkëlqimit tënd.
Unë po të hedh për tokë,
po të vë përpara mbretërve,
me qëllim që të të shohin.
EZEKIEL 28:13-17
Bukuria, mençuria dhe fuqia e Luciferit – të gjitha gjërat e mira të krijuara tek ai nga Zoti – çuan në krenari. Krenaria e tij e çoi në rebelim, por ai kurrë nuk humbi asnjë nga fuqitë dhe aftësitë e tij. Ai tani po udhëheq një revoltë kozmike kundër Krijuesit të tij për të parë se kush do të jetë Zoti. Strategjia e tij ishte të angazhonte njerëzimin për t’u bashkuar me të – duke i tunduar ata për të njëjtën zgjedhje që ai bëri – të donin veten, të bëheshin të pavarur nga Zoti dhe ta sfidonin Atë. Zemra e provës së vullnetit të Adamit ishte e njëjtë me atë të Luciferit; thjesht u prezantua ndryshe. Ata të dy zgjodhën të ishin ‘zot’ për veten e tyre.
Satanai – duke punuar përmes të tjerëve
Pjesa e Isaisë i drejtohet ‘Mbretit të Babilonisë’ dhe fragmenti i Ezekielit i drejtohet ‘Mbretit të Tirit’. Por nga përshkrimet e dhëna, është e qartë se nuk i drejtohet asnjë njeriu. “Unë dua” në Isaia përshkruan dikë që u hodh në tokë si ndëshkim sepse donte të vendoste fronin e tij mbi fronin e Perëndisë. Pjesa e Ezekielit i drejtohet një ‘kujdestari engjëllor’ i cili dikur u zhvendos në Eden dhe ‘malin e Perëndisë’. Satani (ose Luciferi) shpesh e vendos veten pas ose nëpërmjet dikujt tjetër. Tek Zanafilla ai flet nëpërmjet gjarprit. Në Isaia ai sundon nëpërmjet mbretit të Babilonisë dhe në Ezekiel zotëron mbretin e Tirit.
Pse u rebelua Luciferi kundër Perëndisë?
Por pse Luciferi donte të sfidonte Krijuesin e gjithëfuqishëm dhe të gjithëdijshëm? Një pjesë e të qenit ‘të zgjuar’ është të dini nëse mund ta mposhtni ose jo kundërshtarin tuaj. Luciferi mund të ketë fuqi, por kjo do të ishte ende e pamjaftueshme për të mposhtur Krijuesin e Tij. Pse të humbasë gjithçka për diçka që nuk mund ta fitonte? Unë do të mendoja se një engjëll ‘i zgjuar’ do t’i kishte njohur kufizimet e tij kundër Zotit – dhe do ta mbante revoltën e tij. Pra, pse nuk e bëri ai? Kjo pyetje më shqetësoi për shumë vite.
Pastaj kuptova se Luciferi mund të besonte vetëm se Perëndia ishte Krijuesi i Tij i gjithëfuqishëm me anë të besimit – njësoj si për ne. Bibla sugjeron që engjëjt u krijuan në javën e krijimit. Për shembull, një fragment në Job na thotë:
Atëherë Zoti iu përgjigj Jobit në mes të furtunës dhe i tha:
4 Ku ishe kur unë hidhja themelet e tokës?
Thuaje, në rast se ke aq zgjuarsi.
7 kur yjet e mëngjesit këndonin të gjithë së bashku
dhe tërë bijtë e Perëndisë lëshonin britma gëzimi?
JOBI 38:1, 4, 7
Imagjinoni që Luciferi u krijua dhe u bë i ndërgjegjshëm në javën e krijimit, diku në univers. Gjithçka që ai di është se tani ai ekziston dhe është i vetëdijshëm, dhe gjithashtu se ekziston një Qenie tjetër që pretendon se Ai ka krijuar Luciferin dhe universin. Por si e di Luciferi se ky pretendim është i vërtetë? Ndoshta, ky i ashtuquajtur krijues ishte shfaqur në yje pak para se Luciferi të shfaqej në ekzistencë. Dhe për shkak se ky ‘krijues’ mbërriti më herët në skenë, ai ishte (ndoshta) më i fuqishëm dhe (ndoshta) më i ditur se Luciferi – por përsëri ndoshta jo. Ndoshta si ai ashtu edhe ‘krijuesi’ sapo dolën në ekzistencë në të njëjtën kohë. Luciferi mund të pranonte vetëm Fjalën e Perëndisë për të se Ai e kishte krijuar atë dhe se vetë Zoti ishte i përjetshëm dhe i pafund. Por në krenarinë e tij ai zgjodhi të besonte fantazinë e tij.
Ndoshta duket e dyshimtë që Luciferi do të besonte se ai dhe Zoti (dhe engjëjt e tjerë) sapo ‘dolën’ në ekzistencë. Por kjo është e njëjta ide themelore pas të menduarit në kozmologjinë e fundit moderne. Kishte një luhatje kozmike të asgjësë, dhe më pas nga kjo luhatje u ngrit universi – ky është thelbi i teorive moderne të kozmologjisë. Në thelb, të gjithë – nga Luciferi te Richard Dawkins dhe Stephen Hawkings tek ju dhe unë – duhet të vendosin me besim nëse universi është i pavarur apo është krijuar dhe mbështetur nga një Zot Krijues.
Me fjalë të tjera, të shohësh nuk eshte të besosh. Luciferi e kishte parë dhe kishte folur me Perëndinë. Por ai ende duhej të pranonte ‘me anë të besimit’ që Zoti e kishte krijuar. Shumë njerëz thonë se nëse Zoti thjesht do t’u ‘shfaqet’ atyre, atëherë ata do të besonin. Por në Bibël shumë njerëz e panë dhe dëgjuan Perëndinë – por prapë nuk e pranuan fjalën e Tij. Çështja ishte nëse ata do ta pranonin dhe do t’i besonin Fjalës së Tij për veten e tyre. Nga Adami dhe Eva, te Kaini dhe Abeli, te Noeu, te egjiptianët në Pashkën e parë , te kalimi i izraelitëve në Detin e Kuq dhe te ata që panë mrekullitë e Jezusit – ‘dukja’ nuk rezultoi kurrë në besim. Rënia e Luciferit është në përputhje me këtë.
Çfarë po bën Djalli sot?
Pra, sipas Biblës, Zoti nuk krijoi një ‘djall të keq’, por krijoi një qenie engjëllore të fuqishme dhe inteligjente. Nëpërmjet krenarisë ai ka udhëhequr një revoltë kundër Perëndisë – dhe duke bërë këtë u korruptua, duke ruajtur ende shkëlqimin e tij origjinal. Ju, unë dhe i gjithë njerëzimi jemi bërë pjesë e fushëbetejës në këtë garë mes Zotit dhe ‘kundërshtarit’ (djallit) të tij. Strategjia e djallit nuk është të vesh mantelet e zeza të këqija si ‘Black Riders’ në Lord of the Rings dhe të na vërë mallkime të liga. Në vend të kësaj, ai kërkon të na mashtrojë nga shëlbimi që Perëndia kishte premtuar në fillim të kohës nëpërmjet Abrahamit, nëpërmjet Moisiut dhe më pas e përmbushi me vdekjen dhe ringjalljen e Jezusit. Siç thotë Bibla:
14 Dhe nuk është për t’u çuditur, sepse Satanai vet shndërrohet në engjëll drite. 15 Nuk është, pra, gjë e madhe, nëse edhe punëtorët e tij shndërrohen në punëtorë (marrin trajtën e punëtorëve) të drejtësisë, fundi i të cilëve do të jetë sipas veprave të tyre.
II KORINTASVE 11:14-15
Për shkak se Satanai dhe shërbëtorët e tij mund të maskohen si ‘dritë’, ne mashtrohemi më lehtë. Ndoshta kjo është arsyeja pse Ungjilli gjithmonë duket se është kundër instinkteve tona dhe kundër të gjitha kulturave.