Kur lexova Kur’anin për herë të parë u godita në mënyra të ndryshme. Para së gjithash, kishte mjaft referenca të qarta dhe të drejtpërdrejta për Inxhilin (Ungjillin ose Testamentin e Ri). Por gjithashtu ishte modeli specifik me të cilin citohet ‘Inxhili’ që më intrigoi vërtet. Më poshtë janë të gjitha ajetet në Kur’an që përmendin drejtpërdrejt ‘Ungjill’ (Inxhil). Ndoshta ju mund të vini re modelin që vura re. (Unë jam duke përdorur përkthimin Jusuf Ali)
Ai të ka shpallur ty Librin, me të vërtetën e saktë, duke vërtetuar shpalljet e mëparshme. Ai i ka zbritur Teuratin dhe Ungjillin më parë si udhërrëfyes për njerëzit dhe ka zbritur edhe Dalluesin (e së vërtetës nga e pavërteta). Ata që nuk besojnë shpalljet e Allahut, i pret dënim i ashpër; Allahu është i Plotfuqishëm dhe i Zoti për shpagim. [Surah 3:3-4 (Ali ‘Imran)]
Ai ta zbret ty (Muhammed) librin me argument që të është vërtetues i librave të mëparshme. Ai e zbriti më parë Tevratin dhe Inxhilin. Udhërrfim për njerëz, e zbriti edhe Furkanin (dalluesin e së vertetës nga gënjeshtra). S`ka dyshim për se ata që mohojnë argumentet e All-llahut i pret ndëshkimi i rreptë. All-llahu është ngadhënjyes, shpagimtar. [Surah 3:3-4 (Ali ‘Imran)]
(Allahu) do t’ia mësojë atij shkrimin, diturinë, Teuratin dhe Ungjillin [Surah 3:48 (Ali ‘Imran)]
Ai (All-llahu) ia mëson atij librin (besimin), urtësinë, Tevratin dhe Inxhilin. [Surah 3:48 (Ali ‘Imran)]
O ithtarët e Librit! Pse polemizoni për Ibrahimin, kur Teurati dhe Ungjilli janë zbritur vetëm pas tij? A nuk kuptoni? [Surah 3:65 (Ali ‘Imran)]
(madje thuaju): “O ithtarë të librit,pse po polemizoni me ne rreth Ibrahimit? E, nuk ja në shpallur as Tevrati as Inxhilli, vetëm se pas tij?! A nuk e kuptoni (gënjeshtrën tuaj)?” [Surah 3:65 (Ali ‘Imran)]
Pas atyre profetëve, Ne dërguam Isain, të birin e Merjemes, si vërtetues të Teuratit që kishte ardhur para tij. Dhe i dhamë atij Ungjillin, në të cilin ka udhëzim dhe dritë, si përmbushje të asaj që ishte shpallur para tij në Teurat dhe si udhërrëfim e këshillë për ata që i frikësohen Allahut. [Surah 5:46 (Al-Ma’idah)]
Ne vazhduam gjurmët e tyre (të pejgamberëve) me Isain, birin e Merjemes, vërtetues i Tevratit që kishin më parë. Atij i dhamë Inxhilin, që është udhëzim i drejtë dhe dritë, që është vërtetues i Tevratit që kishin pranë, që ishte udhëzues e këshillues për të devotshmit. [Surah 5:46 (Al-Ma’idah)]
Sikur ata t’i përmbaheshin Teuratit e Ungjillit dhe asaj që u është shpallur nga Zoti i tyre, ata do të kënaqeshin me frutat (që rriten) sipër dhe poshtë tyre. [Surah 5:66 (Al-Ma’idah)]
Dhe, sikur ta zbatonin Tevratin, Inxhilin dhe Kur’anin, që u zbritën nga Zoti i tyre, ata do të kishin furnizim me bollëk nga qielli dhe toka. [Surah 5:66 (Al-Ma’idah)]
Thuaj (o Muhamed): “O ithtarët e Librit! Nuk do të keni asgjë në vijë, derisa t’i përmbaheni Teuratit e Ungjillit dhe asaj që ju është shpallur nga Zoti juaj (Kurani). [Surah 5:68 (Al-Ma’idah)]
Thuaj: “O ithtarë të librit, junuk jeni asgjë (në fe) derisa të mos zbatoni Tevratin, Inxhilin dhe atë që ju zbriti nga Zoti i juaj. [Surah 5:68 (Al-Ma’idah)]
se si të mësova Librin dhe Urtësinë, Teuratin dhe Ungjillin; [Surah 5:110 (Al-Ma’idah)]
kur ta mësova ty librih e urtësinë Tevratin e Inxhilin, [Surah 5:110 (Al-Ma’idah)]
premtimi i Tij i vërtetë në Teurat, Ungjill dhe Kuran. [Surah 9:111 (At-Tawbah)]
Premtim të cilin e vërtetoi në Tevrat, Inxhill e Kur’an. [Surah 9:111 (At-Tawbah)]
Ky është përshkrimi i tyre në Teurat. Ndërsa në Ungjill, shembulli i tyre përshkruhet si një farë e mbjellë që lëshon filiza e forcohet e pastaj ngrihet e fortë me kërcellin e vet, [Surah 48:29 (Al-Fath)]
Përshkrimi i cilësive të tyre është në Tevrat dhe po ky përshkrim është edhe në Inxhil. Ata janë si një farë e mbjellë ku mbin filizi i vet, e ai trashet, përforcohet dhe qëndron në trungun e vet, [Surah 48:29 (Al-Fath)]
Ajo që bie në sy kur i vendos të gjitha referencat për Ungjillin nga Kurani së bashku është se ‘Ungjilli’ nuk qëndron kurrë i vetëm. Në çdo rast termi ‘Ligji’ i paraprin atij. ‘Ligji’ janë librat e Musait (Moisiut), i njohur zakonisht si ‘Tevrat’ në mesin e muslimanëve dhe ‘Torah’ në mesin e popullit hebre. Inxhili (Ungjilli) është unik në mesin e Librave të Shenjtë në këtë drejtim në atë që nuk përmendet kurrë i veçuar. Për shembull, ju mund të gjeni referenca për Teurat (Ligji) dhe Kur’an që qëndrojnë të vetme. Ketu jane disa shembuj.
Ne i dhamë Musait Librin si plotësim (të mirësisë Sonë) për atë që vepron mirë, si shpjegim për çdo gjë dhe si udhërrëfyes e mëshirë, që ata (hebrenjtë) të mund të besonin në takimin me Zotin e tyre. Ky Libër që kemi shpallur, është i bekuar, prandaj ndiqeni dhe druajuni kundërshtimit, në mënyrë që të mëshiroheni [Surah 6:154-155 (An-An’am)]
E Musait i dhamë librin plotësim (i të mirave) për atë që tregon bindje të mirë, dhe sqarues për çdo send, udherrëfyes e mëshirë, ashtu që të besojnë se do të takohen me Zotin e tyre. Dhe ky libër, dobi prurës, Ne e zbritëm, përmbanju këtij, ruajuni shtu që të mëshiroheni. [Surah 6:154-155 (An-An’am)]
A nuk përsiatin ata për Kuranin! Sikur ai të mos ishte prej Allahut, do të gjenin në të shumë kundërthënie. [Surah 4:82 (An-Nisa)]
A nuk e përfillin ata (me vëmndje) Kur’anin? Sikur të ishte prej dikut tjetër, përvrç prej All-llahut, do të gjenin në te shumë kundërthënie. [Surah 4:82 (An-Nisa)]
Me fjalë të tjera, ne gjejmë se kur Kur’ani përmend ‘Ungjillin’, ai gjithmonë e përmend atë së bashku dhe vetëm paraprihet nga ‘Ligji’. Dhe kjo është unike, sepse Kur’ani do të përmendë vetveten përveç se i referohet Librave të tjerë të Shenjtë dhe do të përmendë gjithashtu Ligjin (Tevratin) pa përmendur librat e tjerë të shenjtë.
Modeli i Mbështetur edhe në një përjashtim
Ekziston vetëm një përjashtim nga ky model që kam gjetur. Vini re se si ajeti i mëposhtëm përmend ‘Ungjillin’
Sigurisht, Ne dërguam Nuhun dhe Ibrahimin e u dhuruam trashëgimtarëve të tyre Profecinë dhe Librin. Disa syresh ishin në rrugë të drejtë, kurse shumica prej tyre ishin gjynahqarë të pabindur. Pas tyre Ne çuam të dërguar të tjerë, mandej dërguam Isain, të birin e Merjemes. Ne i dhamë atij Ungjillin, kurse në zemrat e pasuesve të tij mbollëm butësi dhe mëshirë. [Surah 57:26-27 (Al-Hadid)]
Ne Nuhun dhe Ibrahimin i zgjodhëm të dërguar e pasardhësve të atyre dyve ua dhamë pejgamberllëkun dhe librin, e disa prej tyre po shumë prej tyre mbetën jashtë rrugës. Pastaj vazhduam pas tyre me të dërguarit Tanë, e pas tyre dërguam Isain të birin e Merjemes dhe atij ia dhamë Ingjillin, e në zemrat e ithtarëve të tij dhuruam butësi e mëshirë, [Surah 57:26-27 (Al-Hadid)]
Megjithëse ky është shembulli i vetëm i ‘Ungjillit’ (ose ‘Inxhilit’) pa u paraprirë nga një referencë e drejtpërdrejtë ndaj ‘Ligjit’, konteksti i këtij ajeti konfirmon modelin. Ajeti i mëparshëm (26) kishte përmendur në mënyrë eksplicite Nuhun, Ibrahimin (Abrahamin) dhe profetët e tjerë dhe më pas në këtë ajet përmend ‘Ungjillin’. Por është ky ‘Ligj’ – Teurati i Musait (Moisiut) – që prezanton dhe shpjegon Nuhun, Ibrahimin dhe profetët e tjerë. Pra, edhe në këtë përjashtim, modeli mbetet sepse përmbajtja e Ligjit, dhe jo thjesht etiketa, i paraprin përmendjes së ‘Ungjillit’.
Një shenjë për ne nga pejgamberët?
Pra, a është ky model i rëndësishëm? Disa mund ta hedhin poshtë atë si një dukuri të rastësishme ose vetëm për shkak të një zakoni të thjeshtë për t’iu referuar Inxhilit në këtë mënyrë. Kam mësuar t’i marr shumë seriozisht modelet si kjo në Libra. Ndoshta është një shenjë e rëndësishme për ne, që të na ndihmojë të realizojmë një parim të vendosur dhe vendosur nga vetë Allahu – që ne mund ta kuptojmë Inxhilin vetëm duke shkuar së pari në Tevrat (Ligji). Është sikur Tevrati është një parakusht përpara se të kuptojmë Inxhilin. Më pas mund të jetë e vlefshme që së pari të rishikojmë Tevratin dhe të shohim se çfarë mund të mësojmë që mund të na ndihmojë të kuptojmë më mirë Inxhilin (Ungjillin). Kur’ani na tregon se këta profetë të hershëm ishin një “Shenjë” për ne. Merrni parasysh se çfarë thotë:
O bijtë e Ademit, kur nga gjiri juaj të vijnë të dërguar që ju shpjegojnë shpalljet e Mia, atëherë ata që ruhen nga të këqijat dhe kryejnë vepra të mira, nuk do të frikësohen e as do të pikëllohen. Kurse ata që i mohojnë shpalljet e Mia dhe sillen me mendjemadhësi ndaj tyre, do të jenë banorë të zjarrit, ku do të qëndrojnë përgjithmonë. [Surah 7:35-36 (Al-A’raf)]
O bijtë e Ademit, juve ju vijnë të dërguar nga mesi juaj, ju përkujtonë faktet e Mia (shkoni pas tyre). E kush ruhet dhe përmirësohet, për ta s’ka as frikë as s’kanë përse të pikëllohen. E ata që i konsideruan të rreme faktet tona dhe kryelartësi u larguan prej tyre, ata janë banues të zjarrit dhe në të janë përjetë. [Surah 7:35-36 (Al-A’raf)]
Me fjalë të tjera këta profetë kishin Shenja në jetën e tyre dhe mesazh për Bijtë e Ademit (ne!), dhe ata që janë të mençur dhe të matur do të përpiqen t’i kuptojnë këto shenja. Pra, le të fillojmë të shqyrtojmë Inxhilin duke kaluar përmes Teuratit (Ligjit) – duke marrë parasysh profetët e parë që në fillim për të parë se çfarë Shenjash na kanë dhënë që mund të na ndihmojnë të kuptojmë Rrugën e Drejtë.
Ne fillojmë që në fillim me krijimin e njerëzimit. Ne fillojmë që në fillim të kohës me Shenja e Adamit.Pastaj vazhdojmë me Shenjën e Kaini dhe Abeli, Nuhu, Lut dhe Shenjat e Ibrahimit (Unë, II III) Sigurisht që mund të filloni duke iu përgjigjur pyetjes nëse librat e Taurat, Zabur dhe Inxhil (që përbëjnë Biblën) ishin të korruptuar. Çfarë thotë Kurani Famëlartë në lidhje me këtë pyetje të rëndësishme? Dhe Suneti? Dhe informacion nga shkenca e kritikës tekstuale? Në Ditën e Gjykimit do të jetë mirë të keni marrë kohë për t’u informuar.
انقر هنا لقراءة هذا المقال في الترجمة العربية
Lire cet article dans une traduction française