Surja Fussilat (Surah 41 – Shpjeguar në Hollësi) parashikon Ditën e Gjykimit kur njerëzit do të marshohen në radhë për të pasur edhe dëshminë e tyre të lëkurës kundër tyre. Atyre do t’u thuhet:
Mendimi juaj i gabuar, të cilin e patët ndaj Zotit tuaj, është ai që ju shkatërroi dhe tani jeni më të dëshpruarit. (Surah Fussilat 41:23)
Verdikti i tyre përfundimtar do të jetë
Ne u kishim caktuar atyre shokë të këqij, të cilët ua zbukuronin të tashmen dhe të shkuarën e tyre e për ta u përmbush Fjala, ashtu si për popujt që kanë qenë para tyre prej xhindesh dhe njerëzish. Ata kanë qenë vërtet të humbur. (Surah Fussilat 41:25)
Kjo është një kujtesë e fuqishme se shumë prej nesh janë ‘të humbur plotësisht’. Ndoshta edhe ju. Kjo krijon një problem siç shpjegon Surja Al-Mu’minun (Surah 23 – Besimtarët).
Ata, që u rëndohet peshorja (e punëve të mira), janë të shpëtuar.
Sa për ata që do të kenë peshore të lehta, mu ata do të jenë (njerëzit) që kanë humbur vetveten, duke qëndruar përherë në Xhehenem. (Surah Al-Mu’minun 23: 102-103)
Ata, ekuilibri i veprave të mira të të cilëve është i rëndë, ruajnë shpresën e shpëtimit, por për ata që ekuilibri i tyre është i lehtë – ata janë të ‘humbur’ pa shpresë. Dhe sureja Al-Mu’minun thotë se ata janë të humbur në shkatërrim. Kështu, ekziston një ndarje e njerëzve midis atyre që janë fetarë dhe të pastër (me shpresë për shpëtim) dhe atyre që nuk janë – të papastër. Isa al Masih erdhi posaçërisht për të ndihmuar të papastërtit – të humburit që janë të destinuar për në Ferr, siç paralajmërohet në suren Fussilat dhe suren Al-Mu’minun.
Shpesh, njerëzit fetarë e mbajnë veten të ndarë nga ata që nuk janë fetarë, në mënyrë që të mos bëhen të papastër. Kjo ishte e vërtetë edhe për mësuesit e ligjit të Sheriatit në kohën e Profetit Isa el Masih (a.s.). Ata u larguan nga të papastërtit, që të qëndronin të pastër. Por Isa el Masih (PBUH) na mësoi se pastërtia dhe pastërtia jonë është mbi të gjitha çështje e zemrave tona. Kështu ai do të shoqërohej me ata që nuk ishin të pastër ritualisht. Ja si e shënon inxhili shoqërimin e tij me mëkatarët dhe reagimin e mësuesve të sheriatit.
Pastaj të gjithë tagrambledhësit dhe mëkatarët i afroheshin për ta dëgjuar. 2 Dhe farisenjtë dhe skribët murmuritnin duke thënë: “Ky i pranon mëkatarët dhe ha bashkë me ta.” (Luka 15:1-2)
Pra, pse Isa el Masih (PBUH) do të mirëpriste dhe do të hante me mëkatarët? A e ka shijuar mëkatin? Profeti iu përgjigj kritikëve të tij duke treguar tre shëmbëlltyra ose histori.
Shëmbëlltyra e Deles së Humbur
3 Atëherë ai u tha këtë shëmbëlltyrë: 4 “Cili njeri prej jush, që ka njëqind dele dhe një prej tyre t’i humbasë, nuk i lë të nëntëdhjetë e nëntat në shkretirë dhe nuk shkon pas asaj që humbi deri sa ta gjejë? 5 Dhe, kur e gjen, e merr mbi supe gjithë gaz; 6 dhe, kur arrin në shtëpi, i thërret miqtë dhe fqinjët dhe u thotë: Gëzohuni bashkë me mua, sepse e gjeta delen time që më kishte humbur. 7 Dhe unë po ju them se po kështu në qiell do të ketë më shumë gëzim për një mëkatar të vetëm që pendohet, sesa për nëntëdhjetë e nëntë të drejtët, që nuk kanë nevojë të pendohen. (Luka 15:3-7)
Në këtë histori, profeti (a.s.) na krahason me delet, ndërsa ai është bariu i deleve. Ashtu si çdo bari që shkon të kërkojë një dele të humbur, edhe ai vetë po kërkon të gjejë njerëz të humbur. Ndoshta ju jeni kapur në ndonjë mëkat – qoftë edhe të fshehtë që askush në familjen tuaj nuk e di. Ose ndoshta jeta juaj, me të gjitha problemet e saj, është aq konfuze sa po ju lë të ndiheni të humbur. Kjo histori të jep shpresë sepse mund ta dish se profeti (a.s.) po kërkon të të gjejë dhe të të ndihmojë. Ai dëshiron të të shpëtojë përpara se të të shkatërrojë dëmi.
Pastaj ai tregoi një histori të dytë.
Shëmbëlltyra e monedhës së humbur
8 Ose, cila grua që ka dhjetë dhrahmi dhe humbet një nga ato, nuk ndez llambën, nuk e fshin shtëpinë dhe nuk kërkon me kujdes derisa ta gjejë? 9 Dhe, kur e gjen, fton tok shoqet dhe fqinjët, duke thënë: “Gëzohuni bashkë me mua, sepse e gjeta dhrahminë që kisha humbur”. 10 Po kështu po ju them: do të ketë gëzim në mes të engjëjve të Perëndisë për një mëkatar të vetëm që pendohet.” (Luka 15: 8-10)
Në këtë histori ne jemi monedha e vlefshme, por e humbur dhe ai është ai që kërkon monedhën. Ironia është se edhe pse monedha ka humbur diku në shtëpi, ajo vetë nuk e ‘di’ se ka humbur. Nuk e ndjen humbjen. Është gruaja ajo që ndjen ndjenjën e humbjes dhe për këtë arsye fshin shtëpinë me shumë kujdes duke parë poshtë dhe pas çdo gjëje, e pa kënaqur derisa të gjejë atë monedhë me vlerë. Ndoshta ju nuk ‘ndiheni’ të humbur. Por e vërteta është se ne të gjithë duhet të pendohemi, dhe nëse nuk e keni bërë, atëherë jeni të humbur, pavarësisht nëse e ndjeni apo jo. Në sytë e profetit ju jeni monedha e vlefshme, por e humbur dhe ai e di humbjen, kështu që po shikon dhe punon për t’jua bërë të qartë pendimin.
Historia e tij e tretë ishte më e fuqishme.
Shëmbëlltyra e djalit të humbur
11 Tha akoma: “Një njeri kishte dy bij. 12 Më i riu i tyre i tha babait: “Atë, më jep pjesën e pasurisë që më takon”. Dhe i ati ua ndau mes tyre pasurinë.
13 Mbas pak ditësh biri më i ri mblodhi çdo gjë, shkoi në një vend të largët dhe atje e prishi gjithë pasurinë, duke bërë një jetë të shthurur. 14 Por, si i shpenzoi të gjitha, në atë vend ra një zi e madhe buke, dhe ai filloi të jetë në hall. 15 Atëherë shkoi e iu ngjit pas një banori të atij vendi, i cili e çoi në arat e tij që të ruajë derrat. 16 Dhe ai dëshironte të mbushte barkun me lendet që hanin derrat, por askush nuk ia jepte.
17 Atëherë erdhi në vete dhe tha: “Sa punëtorëve mëditës të atit tim u tepron buka, kurse unë po vdes nga uria! 18 Do të çohem dhe do të shkoj tek im atë dhe do t’i them: Atë, mëkatova kundër qiellit dhe para teje; 19 nuk jam më i denjë të quhem yt bir; trajtomë si një nga mëditësit e tu”.20 U çua, pra, dhe shkoi tek i ati.
Por kur ishte ende larg, i ati e pa dhe dhembshuri; u lëshua vrap, ra mbi qafën e tij dhe e puthi.
21 Dhe i biri i tha: “O atë, mëkatova kundër qiellit dhe para teje dhe nuk jam më i denjë të quhem biri yt”.
22 Por i ati u tha shërbëtorëve të vet: “Sillni këtu rrobën më të bukur dhe visheni, i vini një unazë në gisht dhe sandale në këmbë. 23 Nxirrni jashtë viçin e majmur dhe thereni; të hamë dhe të gëzohemi, 24 sepse ky biri im kishte vdekur dhe u kthye në jetë, kishte humbur dhe u gjet përsëri”. Dhe filluan të bënin një festë të madhe.
25 Djali i tij i madh ishte në ara; dhe kur u kthye dhe iu afrua shtëpisë, dëgjoi këngë e valle. 26 Atëherë thirri një shërbëtor dhe e pyeti ç’ishte e gjitha kjo. 27 Dhe ai i tha: “U kthye yt vëlla dhe yt atë theri viçin e majmur, sepse iu kthye djali shëndoshë e mirë”.
28 Kur i dëgjoj këto, ai u zemërua dhe nuk deshi të hynte; atëherë i ati doli dhe iu lut të hynte. 29 Por ai iu përgjigj të atit dhe tha: “Ja, u bënë kaq vite që unë të shërbej dhe kurrë s’kam shkelur asnjë nga urdhërat e tu, e megjithëatë kurrë s’më dhe një kec për të bërë një festë me miqtë e mi. 30 Por, kur u kthye ky djali yt, që prishi pasurinë tënde me prostituta, ti there për të viçin e majmur”.
31 Atëherë i ati i tha: “O bir, ti je gjithmonë me mua, dhe çdo gjë që kam është jotja. 32 Por duhet të festojmë dhe të gëzohemi, sepse ky vëllai yt kishte vdekur dhe u kthye në jetë, kishte humbur dhe u gjet përsëri”.” (Luka 15:11-32)
Në këtë histori ne jemi ose djali i madh, fetar, ose djali i vogël që shkon larg. Megjithëse djali i madh respektoi të gjitha rregullat fetare, ai kurrë nuk e kuptoi zemrën e dashur të babait të tij. Djali i vogël mendoi se po fitonte lirinë duke u larguar nga shtëpia, por e gjeti veten të skllavëruar nga uria dhe poshtërimi. Më pas ai ‘erdhi në vete’ dhe kuptoi se mund të kthehej në shtëpinë e tij. Kthimi mbrapa do të zbulonte se ai kishte gabuar që u largua në radhë të parë dhe për ta pranuar këtë do të kërkonte përulësi. Ky është një ilustrim që na është dhënë për të na ndihmuar të kuptojmë se çfarë ‘pendimi’, të cilën Profeti Jahja (a.s.) mësoi me kaq guxim, do të thotë me të vërtetë.
Kur ai gëlltiti krenarinë e tij dhe u kthye te babai i tij, ai zbuloi se dashuria ishte shumë më tepër se sa mund të kishte shpresuar. Sandalet, rrobja, unaza, gostia, bekimi, pranimi – të gjitha këto flasin për dashurinë. Kjo histori na ndihmon të kuptojmë se Allahu na do aq shumë, duke dashur që ne të kthehemi tek Ai. Kërkon që ne të ‘pendohemi’, por kur ta bëjmë, do ta gjejmë Atë gati për të na pranuar. Kjo është ajo që Profeti Isa el Masih (a.s) dëshiron që ne të mësojmë. Mundeni ju tu nënshtrohuni dhe pranoni këtë lloj dashurie?